1. GİRİŞ
Bir yaklaşıma göre yeryüzünün en eski canlı türleri mikroorganizmalardır. İnsanları, hayvanları, bitkileri hastalandıran ve onları öldüren; ölü dokuları çürüten; insanların, hayvanların ve bitkilerin beslenmesine doğrudan ve dolaylı olarak katkıda bulunan mikroorganizmalar hakkında gerçek bilgiler ancak Pasteur ve Koch ‘un çalışmaları ile elde edilmeye başlanmıştır. Robert Koch 1876 yılında patojenik bir bakteri olan Bacillus anthracis ‘i konukçu hücre dışında (in vitro olarak) saf halde üreten ilk bilim adamıdır.
Koloni oluşumu, saf kültür eldesinin ilk basamağıdır. R. Koch ve arkadaşları bu amaca yönelik olarak besiyerlerinin katılaştırılması için jelatin kullanırlarken kısa bir süre sonra yine R. Koch ‘un çalışma arkadaşlarından Hesse ‘in karısı tarafından önerilen agarın kullanılması ile mikrobiyolojide önemli bir adım daha atılmıştır.
Mikroorganizmalar saf halde elde edildikten sonra onlar hakkında giderek daha fazla bilgiler elde edilmiş, bu bilgiler mikrobiyolojide yeni tekniklerin geliştirilmesini sağlamış, bu teknikler ise mikroorganizmalar hakkında daha fazla bilgi edinme imkanı getirmiştir.
Mikrobiyolojinin gelişme süreci içinde yukarıda kısaca değinildiği gibi besiyerlerinin büyük önemi vardır. 1909 yılında W.D. Frost tarafından dehidre besiyeri tekniğinin ortaya konulmasından sonra besiyerlerinin ticari olarak üretilmeleri başlamıştır. Bugün, besiyeri üreten ve pazarlayan pek çok ticari firma bulunmaktadır.
Besiyerleri (= besi ortamı = ortam = vasat = kültür ortamı) mikroorganizmaların geliştirilmesi için formülüze edilmiş ortamlardır. Bunlar, mikroorganizmaların geliştirilmesi, izolasyon, identifikasyon, sayım, duyarlık testleri, sterilite testleri, gıda, su ve çevre kontrolleri, biyolojik ürünlerin eldesi, antibiyotik ve vitamin analizleri, endüstriyel analizler vb gibi çok farklı amaçlara yönelik olabilir.
Besiyerleri; mikroorganizmaların gelişmeleri için gerekli besin maddelerini ve bu besin maddelerinin mikroorganizmalar tarafından kullanılabilmesi için gerekli suyu içerirler. Bunlara ilaveten eğer gerekli ise, gelişmesi istenmeyen mikroorganizmalar için inhibe edici (gelişmeyi önleyici) maddeleri ve/veya mikroorganizmaların çeşitli fizyolojik ayrımında kullanılan başta pH indikatörleri olmak üzere çeşitli kimyasal maddeleri içerirler. Besiyeri, eğer çeşitli inhibitör ve/veya indikatörleri içeriyor ise, kuşkusuz, bu maddeler gelişmesi istenen mikroorganizma üzerinde olumsuz etki yapmamalıdır.
belgesi-786
