01. Genel Bilgiler
100 g örnekte bulunan serbest asitleri nötrleştirmek için harcanan ayarlı baz (sodyum hidroksit veya potasyum hidroksit) çözeltisinin hacminin bulunmasıdır.
02. Asitlik Cinsi
Örneklerin titre edilebilen asitliği bazı asitlerin gram ağırlıkları cinsinden verilebilir.
02.01. Malik Asit Cinsinden
Yumuşak ve sert çekirdekli meyvelerden elde edilen ürünler için kullanılır. Harcanan 1 mL 0,1 N NaOH veya KOH çözeltisi 0,0067 g malik aside eşittir. Deney sırasında NaOH tam 0,1 N olarak hazırlanamadığı için hesaplama yapılırken ayarı yapılmış NaOH in derişimi 0,0067 ile çarpılıp 0,1 ’e bölünür. Örneğin ayarlı NaOH in derişimi 0,0987 bulunmuşsa , bu değer:
0,0987 x 0,0067 / 0,1= 0,006613 olarak alınır.
02.02. Laktik Asit Cinsinden
Fermente edilmiş süt ürünleri için kullanılır. Harcanan 1 mL 0,1 N NaOH veya KOH çözeltisi 0,009g laktik aside eşittir. Deney sırasında NaOH tam 0,1 N olarak hazırlanamadığı için hesaplama yapılırken ayarı yapılmış NaOH in derişimi 0,009 ile çarpılıp 0,1 ’ e bölünür. Örneğin ayarlı NaOH in derişimi 0,0987 bulunmuşsa, bu değer :
0,0987 x 0,009 / 0,1= 0,008883 olarak alınır.
02.03. Tartarik Asit Cinsinden
Üzüm ürünleri için kullanılır. Harcanan 1mL 0,1 N NaOH veya KOH çözeltisi 0,0075 g tartarik aside eşittir. Deney sırasında NaOH tam 0,1 N olarak hazırlanamadığı için hesaplama yapılırken ayarı yapılmış NaOH in derişimi 0,0075 ile çarpılıp 0,1 ’e bölünür. Örneğin ayarlı NaOH in derişimi 0,0987 bulunmuşsa, bu değer :
0,0987 x 0,0075 / 0,1 = 0,007402 olarak alınır.
02.04. Sitrik Asit Cinsinden
Üzümsü meyveler ve turunçgiller için kullanılır. Harcanan 1mL 0,1 N NaOH veya KOH çözeltisi 0,0064 g sitrik aside eşittir. Deney sırasında NaOH tam 0,1 N olarak hazırlanamadığı için hesaplama yapılırken ayarı yapılmış NaOH in derişimi 0,0064 ile çarpılıp 0,1’e bölünür. Örneğin ayarlı NaOH in derişimi 0,0987 bulunmuşsa, bu değer:
0,0987 x 0,0064 / 0,1= 0,006317 olarak alınır.
02.05. Oleik Asit Cinsinden
Ekstrakte edilen yağlardaki asitlik miktarı için kullanılır. Harcanan 1mL 0,1 N NaOH veya KOH çözeltisi 0,0280 g oleik aside eşittir. Deney sırasında NaOH tam 0,1 N olarak hazırlanamadığı için hesaplama yapılırken ayarı yapılmış NaOH in derişimi 0,0280 ile çarpılıp 0,1 ’e bölünür. Örneğin ayarlı NaOH in derişimi 0,0987 bulunmuşsa, bu değer
0,0987 x 0,0280 / 0,1= 0,027636 olarak alınır.
02.06. Asetik Asit Cinsinden
Turşu ve salamura ürünler için kullanılır. Harcanan 1mL 0,1 N NaOH veya KOH çözeltisi 0,006 g asetik asideeşdeğerdir. Deney sırasında NaOH tam 0,1 N olarak hazırlanamadığı için hesaplama yapılırken ayarı yapılmış NaOH in derişimi 0,006 ile çarpılıp 0,1 ’e bölünür. Örneğin ayarlı NaOH in derişimi 0,0987 bulunmuşsa, bu değer
0,0987 x 0,006 / 0,1 = 0,0059622 olarak alınır.
02.07. Sülfürik Asit Cinsinden
Harcanan 1 mL 0,1 N NaOH veya KOH çözeltisi 0,0049 g sülfürik aside eşdeğerdir. Deney sırasında NaOH tam 0,1 N olarak hazırlanamadığı için hesaplama yapılırken ayarı yapılmış NaOH in derişimi 0,0049 ile çarpılıp 0,1 ’ e bölünür. Örneğin ayarlı NaOH in derişimi 0,0987 bulunmuşsa, bu değer :
0,0987 x 0,0049 / 0,1= 0,004836 olarak alınır.
03. Hazır Çorbalarda Ekstrakte Edilmiş Yağda Asitlik Tayini
03.01. Kullanılan Kimyasallar
Petrol eteri (Merck 1.01775)
Benzen – Alkol fenolftalein çözeltisi
Ayarlı 0,05 N potasyum hidroksit Çözeltisi
03.02. Deneyin Yapılışı
250 g numune 1 mm’lik elekten geçecek büyüklükte öğütülür. Bu homojenize olmuş örnekten 10 g tartılarak kartuşa koyulur. Kartuşun ağzı kapatılarak 100 °C’ luk etüvde 30 dakika bekletilir. Sokselet balonu sabit tartıma getirilir. Örnek sokselet cihazına koyulur ve üzerine 150 mL petrol eteri katılarak 3-4 saat kadar geri soğutucu altında yağı ekstrakte edilir. Bu sürenin sonunda sokselet balonu alınarak içindeki eter etüvde uzaklaştırılır. Balon tekrar sabit tartıma getirilir. Üzerine 50 mL benzen – alkol – fenolftalein karışımından koyulur. Daha önce ayarlanmış 0,05 N KOH ile pembe renk 30 sn kalana kadar titre edilir. Eğer çözeltide bir bulanıklılık olursa 50 mL daha benzen- alkol –fenolftalein karışımı koyularak titrasyona devam edilir.
Birde kör olarak 50 mL benzen-alkol-fenolftalein çözeltisi ile örnek koyulmadan titrasyon yapılır.
03.03. Hesaplamalar
Ekstrakte edilen yağda asitlik (A) oleik asit cinsinden hesaplanır.
Harcanan her mL 0,05N KOH 0,014 g oleik aside eşdeğerdir.
%A = (V x 0,014×100)/m
Burada;
V = Titrasyonda harcanan 0,05 N potasyum hidroksit çözeltisi miktarı – tanık deneyde harcanan potasyum hidroksit çözeltisi miktarı (mL)
m = Sokselet balonunu ve ekstrakte edilen yağ ağırlığı – Sabit tartıma getirilen sokselet balonunun ağırlığı (g)
03.04.Kullanılan Malzemeler
Petrol eteri
Benzen
Fenolftalein
Potasyum Hidroksit
Elek
Şilifli Balon
Geri Soğutucu
Sokselet Kartuşu
Etüv
Analitik terazi
Damlalık
Erlen
Büret
Mezur
04. Bisküvide Ekstrakte Edilmiş Yağda Asitlik Tayini
04.01. Kullanılan Kimyasallar
Petrol eteri (Merck 1.01775)
Benzen – Alkol Fenolftalein Stok Çözeltisi
Ayarlı 0,05 N potasyum hidroksit Çözeltisi
04.02. Deneyin Yapılışı
250 g bisküvi açıklığı 1 mm olan elekten geçecek büyüklükte öğütülür. Eğer bisküvinin herhangi bir katkı maddesi varsa bunlarda temizlendikten sonra bu işlem yapılır. Bu homojenize olmuş örnekten 10 g tartılarak kartuşa koyulur. Kartuşun ağzı kapatılarak 100 °C’ luk etüvde 30 dakika bekletilir. Sokselet balonu sabit tartıma getirilir. Örnek sokselet cihazına koyulur ve üzerine 150 mL petrol eteri katılarak 3-4 saat kadar geri soğutucu altında yağı ekstrakte edilir. Bu sürenin sonunda sokselet balonu alınarak içindeki eter etüvde uzaklaştırılır. Balon tekrar sabit tartıma getirilir. Üzerine 50 mL benzen – alkol – fenolftalein karışımından koyulur. Daha önce ayarlanmış 0,05 N KOH ile pembe renk 30 sn kalana kadar titre edilir. Eğer çözeltide bir bulanıklılık olursa 50 mL daha benzen- alkol –fenolftalein karışımı koyularak titrasyona devam edilir.
Birde kör olarak 50 mL benzen-alkol-fenolftalein çözeltisi ile örnek koyulmadan titrasyon yapılır.
04.03. Hesaplamalar
Ekstrakte edilen yağda asitlik (A) oleik asit cinsinden hesaplanır.
Harcanan her mL 0,05N KOH 0,014 g oleik aside eşdeğerdir.
%A = (V x 0,014×100)/m
Burada;
V = Titrasyonda harcanan 0,05 N potasyum hidroksit çözeltisi miktarı – tanık deneyde harcanan potasyum hidroksit çözeltisi miktarı (mL)
m = Sokselet balonunu ve ekstrakte edilen yağ ağırlığı – Sokselet balonunun boş ağırlığı (g)
04.04 Kullanılan Malzemeler
Petrol Eteri
Benzen
Fenolftalein
Potasyum Hidroksit
Havan
Elek
Şilifli Balon
Geri Soğutucu
Sokselet Kartuşu
Etüv
Analitik terazi
Damlalık
Erlen
Büret
Mezur
05. Bitkisel Margarinde Ekstrakte Edilen Yağda Asitlik Tayini
05.01. Kullanılan Kimyasallar
% 1’lik Fenolftalein çözeltisi (% 95’lik etil alkolde hazırlanmış)
Etil alkollü 0,1 N ayarlı potasyum hidroksit çözeltisi
%97 ‘lik etanol ve dietil eter karışımı (nötrleştirilmiş)
05.02. Deneyin Yapılışı
50 g numune 250 mL’lik bir erlene tartılır. Eşit hacimde alınmış 150 mL lik etil alkol ve dietil eter karışımı ile çözülür. Üzerine 3-4 damla fenolftalein indikatörü eklenerek bürete doldurulan 0,1 N ayarlı etanollü potasyum hidroksit çözeltisi ile erlende pembe renk gözleninceye kadar titre edilir. Oluşan pembe renk 30 sn kalıcı olmalıdır.
05.03. Hesaplamalar
Margarinin asitlik derecesi (A), oleik asit cinsinden hesaplanır
1 mL 0,1 N oleik asidin eşdeger gram sayısı 0,0280
%A = (V x 0,028×100)/m
V = Titrasyonda harcanan 0,1 N etil alkollü potasyum hidroksit çözeltisinin hacmi (mL)
m = örnek ağırlığı (g)
05.04.Kullanılan Malzemeler
Fenolftalein
Etil Alkol
Dietil Eter
Potasyum Hidroksit
Balonjoje
Analitik terazi
Damlalık
Erlen
Büret
Mezur
06. Kavurma Yağında Asitlik Derecesi Tayini
06.01. Kullanılan Kimyasallar
Alkol – eter karışımı (yarı yarıya karıştırılmış ve nötrleştirilmiş)
Ayarlı 0,1 N NaOH çözeltisi
% 1 lik Fenolftalein belirteç çözeltisi, (% 95 lik etil alkolde hazırlanmış)
06.02. Deneyin Yapılışı
5 g yağ bir erlenin içerisine tartılır. Üzerine alkol – eter karışımından 25-30 mL eklenir. Kuvvetle çalkalanarak yağın erimesi sağlanır. Üzerine bir kaç damla fenolftalein ilave edilerek bürete doldurulan 0,1 N ayarlı sodyum hidroksit çözeltisi ile erlende pembe renk gözleninceye kadar titre edilir. Oluşan pembe renk 30 sn kalıcı olmalıdır.
06.03. Hesaplamalar
%A = (V x N ) x 100/ m
V = Harcanan NaOH çözeltisi hacmi (mL)
N = Ayarlı NaOH çözeltisinin normalitesi
m = Numune ağırlığı (g)
06.04.Kullanılan Malzemeler
Fenolftalein Çözeltisi
Etil Alkol
Sodyum Hidroksit
Analitik Terazi
Damlalık
Erlen
Büret
Mezur
07. Kakaoda Ekstrakte Edilen Yağda Asitlik Tayini
07.01. Kullanılan Kimyasallar
% 1 lik Fenolftalein belirteç çözeltisi, (% 95 lik etil alkolde hazırlanmış)
Etil alkollü 0,1 N ayarlı, potasyum hidroksit çözeltisi
%97 ‘lik etanol ve dietil eter karışımı (nötrleştirilmiş)
07.02. Deneyin Yapılışı
50 g numune 250 mL’lik bir erlene tartılır. Eşit hacimde alınmış 150 mL lik etil alkol ve dietil eter karışımı ile çözülür. Üzerine 3-4 damla fenolftalein indikatörü eklenerek bürete doldurulan 0,1 N ayarlı etanollü potasyum hidroksit çözeltisi ile erlende pembe renk gözleninceye kadar titre edilir. Oluşan pembe renk 30 sn kalıcı olmalıdır.
07.03. Hesaplamalar
Margarinin asitlik derecesi (A), oleik asit cinsinden hesaplanır
1mL 0,1 N oleik asidin eşdeger gram sayısı 0,0280
%A = (V x 0,028×100)/m
V = Titrasyonda harcanan 0,1 N etil alkollü potasyum hidroksit çözeltisinin hacmi (mL)
m = Örnek ağırlığı (g)
07.04.Kullanılan Malzemeler
Fenolftalein Çözeltisi
Etil Alkol
Sodyum Hidroksit
Dietil Eter
Potasyum Hidroksit
Analitik Terazi
Damlalık
Erlen
Büret
Mezur
Balonjoje
08. Makarna ve İrmikte Asitlik Tayini
08.01. Kulanılan Kimyasallar
% 96’lık Etil alkol
% 1’ lik Fenolftalein belirteç çözeltisi, (% 95 lik etil alkolde hazırlanmış)
0.01 N ayarlı NaOH çözeltisi
08.02. Deneyin Yapılışı
Deney numunesi, delik büyüklüğü 1 mm olan elekten geçebilecek şekilde öğütülür. 50 ml’lik cam kapaklı ölçülü erlene, hazırlanmış numuneden 5 g tartılarak alınır. Üzerine % 96′ lık etil alkolden 25’ mL katılır. Sık sık çalkalamak süreliyle 24 saat bekletilir. 24 saat sonunda üstteki berrak çözeltiden 10 mL alınır. Fenolftalein indikatöründen 3 damla eklenerek bürete doldurulan 0,01 N ayarlı sodyum hidroksit çözeltisi ile erlende pembe renk gözleninceye kadar titre edilir. Oluşan pembe renk 30 sn kalıcı olmalıdır.
08.03. Hesaplamalar
Asitlik miktarı (A) H2SO4 cinsinden hesaplanır. Sülfürik asidin tesir değerliği 2 olduğu için
eşdeğer ağırlığı= 98/2 = 49
Harcanan 1mL 0,01 N NaOH 0,00049 g H2SO4’eeşdeğerdir.
%A = (V x 0,00049 x 100 x SF) /m
V = Titrasyonda harcanan 0,01 lik NaOH hacmi mL
m = Numune ağırlığı g
SF = Seyreltme faktörü ( 5 g örnek 25 mL seyreltilip bundan 10 mL alındıysa 25/10 =2.5 dir)
08.04.Kullanılan Malzemeler
Fenolftalein
Etil Alkol
Sodyum Hidroksit
Potasyum Hidroksit
Balonjoje
Analitik terazi
Havan
Elek
Damlalık
Erlen
Büret
Mezur
09. Tarhanada Asitlik Tayini
09.01. Kullanılan Kimyasallar
%1′ lik Fenolftalein belirteç çözeltisi (% 95 lik etil alkolde hazırlanmış)
0,1 N ayarlı NaOH çözeltisi
% 67 ‘lik Etil alkol (nötrleştirilmiş)
09.02. Deneyin Yapılışı
Erlene 10 g tarhana tartılarak eklenir. Üzerine 50 mL (20 ºC’da) % 67 ‘lik nötrleştirilmiş etil alkol eklenir. Erlenin kapağı kapatılarak 5 dakika kuvvetli çalkalanır ve süzgeç kağıdından süzülür. Süzüntüden 10 mL alınır. Çözeltinin rengi açılana kadar saf su eklenir. 2-3 damla fenolftalein belirteç çözeltisi eklenerek büretteki ayarlı NaOH çözeltisi ile pembe renk gözleninceye kadar titrasyona devam edilir. Gözlenen pembe renk 30 saniye süre ile kalıcı olmalıdır .
09.03. Hesaplamalar
%A = (V x N x 100 x SF) /m
N = Ayarlanan NaOH derişimi
V = 0,1 N NaOH için harcanan hacim mL
m = Alınan örnek miktarı g
SF = Seyreltme faktörü (10 g örnek alınıp üzerine 50 mL alkol eklendi ve bu çözeltiden 10 mL alındı. Seyreltme faktörü burada 50/10=5 dir.)
09.04.Kullanılan Malzemeler
Fenolftalein
Etil Alkol
Sodyum Hidroksit
Analitik terazi
Damlalık
Erlen
Büret
Mezur
10. Tereyağında Asitlik Tayini
10.01. Kullanılan Kimyasallar
%3 ‘ lük Fenolftalein belirteç çözeltisi (% 95 lik etil alkolde hazırlanmış)
0,1 N ayarlı NaOH çözeltisi
%97 ‘lik etanol ve dietil eter karışımı (nötrleştirilmiş)
10.02. Deneyin Yapılışı
Erlene 5 g tereyağı tartılarak alınır. Üzerine 40 mL nötrleştirilmiş dietil eter- alkol karışımı eklenir. Erlenin kapağı kapatılarak 5 dakika kuvvetli çalkalanarak örneğin erimesi sağlanır.
2-3 damla fenolftalein belirteç çözeltisi eklenerek büretteki ayarlı NaOH çözeltisi ile pembe renk gözleninceye kadar titrasyona devam edilir. Gözlenen pembe renk 30 saniye süre ile kalıcı olmalıdır
10.03. Hesaplamalar
%A = (V x N x100) / m
N = Ayarlanan NaOH derişimi
V = Ayarlı NaOH için harcanan hacim mL
m = Alınan örnek miktarı g
10.04.Kullanılan Malzemeler
Fenolftalein
Etil Alkol
Sodyum Hidroksit
Dietil Eter
Analitik terazi
Damlalık
Balonjoje
Erlen
Büret
Mezur
11. Unda Asitlik Tayini
11.01. Kullanılan Kimyasallar
%3′ lük Fenolftalein belirteç çözeltisi (% 95 lik etil alkolde hazırlanmış)
0,1 N ayarlı sodyum hidroksit çözeltisi (NaOH )
Etil alkol, % 67’lik (nötrleştirilmiş)
11.02. Deneyin Yapılışı
Un örneğinden 10 g bir erlene tartılır. Son hacim 50 mL olacak şeklide üzerine 20 °C deki % 67 lik etil alkol eklenir. Erlenin ağzı kapatılarak kuvvetli bir şekilde manyetik karıştırıcı veya sallayıcı kullanılarak yaklaşık 30 dakika karıştırılır. Elde edilen çözelti süzgeç kağıdından süzülür. Süzüntüden 25 mL alınarak üzerine 2-3 damla % 3 lük fenolftalein damlatılarak büretteki ayarlı NaOH çözeltisi ile pembe renk gözleninceye kadar titrasyona devam edilir. Gözlenen pembe renk 30 saniye süre ile kalıcı olmalıdır
11.03. Hesaplamalar
%A = (V x N x100 x SF) /m
N = Ayarlanan NaOH derişimi
V = Ayarlı NaOH için harcanan hacim mL
m = Alınan örnek miktarı g
SF = Örnek üzerine 50 mL çözelti eklendi ve bu çözeltiden 25 mL alndığı için seyreltme faktörü 50/25= 2 dir
11.04.Kullanılan Malzemeler
Fenolftalein
Etil Alkol
Sodyum Hidroksit
Analitik terazi
Damlalık
Balonjoje
Erlen
Büret
Mezur
Süzgeç kağıdı
Manyetik Karıştırıcı
Teflon Manyetik Balık
12. Zeytinyağı ve Bitkisel Sıvı Yağlarda Serbest Yağ Asitliği Tayini
12.01. Kullanılan Kimyasallar
Ayarlı, 0,1 N etanollü potasyum hidroksit çözeltisi (KOH)
%1’lik fenolftalein çözeltisi (%95’lik etanolde hazırlanmış)
%97 ‘lik etanol ve dietil eter karışımı (nötralize edilmiş)
12.02. Deneyin Yapılışı
10 g deney numunesi tartılarak bir erlene alınır. Üzerine 100 mL yarı yarıya hazırlanmış dietileter ve etanol karışımı eklenerek çözünme sağlanana kadar karıştırılır 2-3 damla fenolftalein çözletisi eklenerek bürete doldurulan 0,1 N ayarlı etanollü potasyum hidroksit çözeltisi ile erlende pembe renk gözleninceye kadar titre edilir. Oluşan pembe renk 30 sn kalıcı olmalıdır.
12.03. Hesaplamalar
Harcanan her mL 0,1 N KOH 0,028 g oleik aside eşdeğerdir.
%A = (V x 0,028 x 100)/m
Burada;
V = Titrasyonda harcanan 0,1 N potasyum hidroksit çözeltisi hacmi (mL)
m = Alınan örnek numuınesinin ağırlığı (g)
12.04.Kullanılan Malzemeler
Fenolftalein
Etil Alkol
Sodyum Hidroksit
Potasyum Hidroksit
Dietil Eter
Analitik terazi
Damlalık
Balonjoje
Erlen
Büret
Mezur
13. Peynirde Asitlik Tayini
13.01. Kulanılan Kimyasallar
0,1 N Ayarlı sodyum hidroksit çözeltisi (NaOH)
% 1 lik Fenolftalein belirteç çözeltisi, (% 95 lik etil alkolde hazırlanmış)
13.02. Deneyin Yapılışı
Homojen hale getirilmiş10 g örnek erlene tartılır. 40 ºC sıcaklıktaki saf sudan 100 mL üzerine eklenir. Bir süre karıştırılır. Filtre kağıdı yardımıyla başka bir erlene süzülür. Süzüntüden 25 mL alınarak üzerine 2-3 damla fenolftalein indikatörü damlatılarak bürete doldurulan 0,1 N ayarlı sodyum hidroksit çözeltisi ile erlende pembe renk gözleninceye kadar titre edilir. Oluşan pembe renk 30 sn kalıcı olmalıdır.
13.03. Hesaplamalar
Harcanan her mL 0,1 N NaOH 0,009 g Laktik aside eşdeğerdir
%A = (V x 0,009×100) / m
V = Titrasyonda Kullanılan 0,1 N sodyum hidroksit çözeltisinin hacmi mL
m = Titrasyonda kullanılan peynir miktarı g
Deney sırasında 10 g örnek alınarak üzerine 100 mL su eklenir ve bu çözeltidende 25 mL alındığına göre seyreltme faktörü 100/25 = 4 dür. Yani bulunan değer 4 ile çarpılmalıdır veya m yerine 10/4 = 2,5 g yazılmalıdır.
13.04.Kullanılan Malzemeler
Fenolftalein
Etil Alkol
Sodyum Hidroksit
Dietil Eter
Analitik terazi
Damlalık
Balonjoje
Erlen
Büret
Mezur
Süzgeç kağıdı
14. Birada Asitlik Tayini
14.01. Kullanılan Kimyasallar
0,1 N ayarlı Sodyum hidroksit çözeltisi (NaOH)
% 1’lik Fenolftalein çözeltisi, (% 95’lik etil alkolde hazırlanmış)
14.02. Deneyin Yapılışı
Kaynatılarak karbondioksidi uzaklaştırılmış bira örneğinden erlene, 10 mL bira alınır. Üzerine kaynamış ve soğutulmuş saf sudan rengi açılıncaya kadar eklenir. 3 damla % 1 lik fenolftalein çözeltisi eklenerek bürete doldurulan 0,1 N ayarlı sodyum hidroksit çözeltisi ile erlende pembe renk gözleninceye kadar titre edilir. Oluşan pembe renk 30 sn kalıcı olmalıdır.
14.03. Hesaplamalar
Harcanan her mL 0,1 N NaOH 0,009 g Laktik aside eşdeğerdir.
%A = (V x 0,009×100) / m
V = Titrasyonda harcanan 0,1 N ayarlı NaOH çözeltisinin hacmi (mL)
m = Örnek ağırlığı (g)
14.04.Kullanılan Malzemeler
Fenolftalein
Etil Alkol
Sodyum Hidroksit
Dietil Eter
Damlalık
Balonjoje
Erlen
Büret
Mezur
15. Ekmek Ve Benzeri Gıda Maddelerinde Asitlik Tayini
15.01. Kullanılan Kimyasallar
0,1 N ayarlı sodyum hidroksit çözeltisi (NaOH)
Saf Aseton (Merck 1.00013)
15.02. Deneyin Yapılışı
Deney numunesinin orta kısmından 10 g alınarak havana koyularak ezilir. Üzerine 5 mL aseton eklenerek ezme işlemine devam edilir. Tekrar Havana 30 mL saf su eklenir. Ezme işlemi örnek homojen olana kadar devam edilir. Havan içerisindeki karışım behere alınır. 50 mL saf su ile havanın içinde kalanlar behere aktarılır. Beherin içerisine homojen karışımı sağlamak için bir balık atılarak manyetik karıştırıcı yardımıyla çözelti karıştırılır. pH metrenin elektrodu çözeltinin içerisine daldırılır ve çözeltinin pH sı 8.5 olana kadar NaOH çözeltisi ile titre edilir.
15.03. Hesaplamalar
%A = (V x N x 100) / m
V = Harcanan NaOH çözeltisinin miktarı (mL)
N = Hazırlanan ayarlı NaOH çözeltisinin derişimi
m = Numune ağırlığı (g)
15.04.Kullanılan Malzemeler
Aseton
Etil Alkol
Sodyum Hidroksit
Analitik terazi
Havan
Damlalık
Balonjoje
Erlen
Büret
Mezur
Beher
Ph metre
Manyetik karıştırıcı
Teflon Manyetik Balık
16. Meyve ve Sebze Mamulleri, Gazozlar, Zeytin, Turşu, Şekerlemelerde Asitlik Tayini
16.01. Örnek Hazırlanması
İçerisinde katı ve sıvı bir arada olan numuler, kıvamlı mamüller ve dondurulmuş ürünlerin örnek hazırlanması aşağıdaki şekilde olur.
Homojen hale gelene kadar karıştırıcıda öğütülmüş örnekten 25 g ağzı rodajlı erlene tartılır. Üzerine nötralize edilmiş kaynatılmış soğutulmuş saf sudan yaklaşık 50 mL sıcak olarak eklenir. 5-10 dakika kuvvetlice çalkalanır Erlen geri soğutucuya bağlanarak, kaynar su banyosu üzerinde 15-20 dakika ısıtılır, sonra soğutulur. Erlen balonjojeye aktarılır. Balonjoje işaretli çizgisine kadar kaynatılmış soğutulmuş su ile tamamlanır. Daha sonra bu çözelti süzgeç kağıdından süzülerek 250 mL’ lik balonjojeye aktarılır.
Eğer örnek sıvı ise direk 25 mL örnek alınarak üzerine yaklasık 50 mL kaynatılmış soğutulmuş saf su eklenir iyice çalkaladıktan sonra süzme işlemi uygulanır. 50 mL balonjojeye aktarılarak hacim çizgisine kadar kaynatılmış soğutulmuş saf su eklenir.
16.02. Kullanılan Kimyasallar
%1 lik Fenolftalein belirteç çözeltisi, (% 95 lik etil alkol içerisinde)
0,1 N ayarlı NaOH çözeltisi
16.03. Deneyin Yapılışı
Hazırlanan çözeltiden 25 mL erlene alınarak üzerine fenolftalein indikatöründen 3 damla damlatılır. Ayarlı sodyum hidroksit çözeltisi bürete koyulur ve erlende ilk pembe renk gözlene kadar titrasyona devam edilir. Pembe renk 30 saniye kalıcı olmalıdır.
16.04. Hesaplamalar
%A = (V x N x 100 x SF) /m
V = Titrasyonda harcanan ayarlı NaOH’ in hacmi (mL)
m = Tartılan numune ağırlığı (g)
SF = Seyreltme faktörü ( X g örnek 250 mL ye seyreltilip bundan 25 mL alındıysa seyreltme faktörü 250/25 =10 dur )
16.05.Kullanılan Malzemeler
Etil Alkol
Sodyum Hidroksit
Analitik terazi
Havan
Damlalık
Balonjoje
Erlen
Büret
Mezur
Beher
Ph metre
Manyetik karıştırıcı
Teflon Manyetik Balık
17.Yenilebilir Nişastada Asitlik Tayini
17.01. Kullanılan Kimyasallar
%1’ lik Fenolftalein belirteç çözeltisi (% 95 lik etil alkolde hazırlanmış)
0,1 N ayarlı NaOH çözeltisi
17.02. Deneyin Yapılışı
10 g örnek erlene tartılarak alınır. Üzerine yaklaşık 100 mL su eklenerek iyice çalkalanır. Oluşan çözelti süzülür. Süzüntüye 2-3 damla fenolftalein belirteç çözeltisi eklenir. Bürete doldurulan ayarlı NaOH çözeltisi ile erlende pembe renk görülene kadar titre edilir. Oluşan pembe renk 30 sn süresince kalıcı olmalıdır.
17.03. Hesaplamalar
%A = (V x N x 100) / m
V = Harcanan 0,1 N sodyum hidroksit çözeltisinin hacmi (mL)
m = Örneğin ağırlığı (g)
N = Ayarlı NaOH çözeltisinin derişimi
17.04.Kullanılan Malzemeler
Fenolftalein
Etil Alkol
Sodyum Hidroksit
Balonjoje
Analitik terazi
Damlalık
Erlen
Büret
Mezur
Pipet
Süzgeç Kağıdı
18. Şarapta Asitlik Tayini
18.01. Kullanılan Kimyasallar
Ayarlı 0,3 N sodyum hidroksit çözeltisi (NaOH)
Bromtimol mavisi
18.02. Deneyin Yapılışı
Şarabın içindeki C02‘i uçurmak amacıyla 25 mL şarap bir beherde kaynamaya başlayıncaya kadar ısıtılır. 2-3 damla bromtimol mavisi eklenerek bürtetteki ayarlı 0.3 N NaOH ile titre edilir.
18.03. Hesaplamalar
Harcanan her 1 mL 0,1 N NaOH 0,0075 g tartaric aside eşdeğerdir
%A = (V x 0,0225 x 100) / m
0,3 N NaOH ile titre edildiği için 0,0075 x 3 değeri kullanılır.
V = Harcanan 0,3 N sodyum hidroksit çözeltisinin hacmi (mL)
m = Örneğin ağırlığı (g)
18.04.Kullanılan Malzemeler
Fenolftalein
Etil Alkol
Sodyum Hidroksit
Bromotimol Mavisi
Balonjoje
Analitik terazi
Damlalık
Erlen
Büret
Mezur
Pipet
19.Sirkede Asitlik Tayini
19.01. Kullanılan Kimyasallar
%1′ lik Fenolftalein belirteç çözeltisi (% 95 lik etil alkolde hazırlanmış)
0,5 N ayarlı NaOH çözeltisi
19.02. Deneyin Yapılışı
10 mL sirke bir erlene alınır. Üzerine kaynatılmış ve soğutulmuş saf sudan rengi açılıncaya kadar katılır. 2-3 damla fenolftalein indikatörü damlatılır. Ayarlı sodyum hidroksit çözeltisi bürete koyulur ve erlende ilk pembe renk gözlene kadar titrasyona devam edilir. Pembe renk 30 saniye kalıcı olmalıdır.
19.03. Hesaplamalar
Harcanan 1mL 0,5 N NaOH 0,03 g asetik asideeşdeğerdir
%A = (V x 0,03 x 100) / m
V = Titrasyonda harcanan ayarlı 0,5 N NaOH’ in hacmi (mL)
m = Tartılan numune ağırlığı (g)
19.04.Kullanılan Malzemeler
Fenolftalein
Etil Alkol
Sodyum Hidroksit
Balonjoje
Analitik terazi
Damlalık
Erlen
Büret
Mezur
Pipet
20. Süt ve Kremada Asitlik Tayini
20.01. Kullanılan Kimyasallar
%1′ lik Fenolftalein belirteç çözeltisi (% 95 lik etil alkolde hazırlanmış)
0,1 N ayarlı NaOH çözeltisi
20.02. Deneyin Yapılışı
20 mL örnek erlene tartılarak alınır. Üzerine yaklaşık 50 mL su eklenerek iyice çalkalanır. 2-3 damla fenolftalein belirteç çözeltisi eklenir. Bürete doldurulan ayarlı NaOH çözeltisi ile erlende pembe renk görülene kadar titre edilir. Oluşan pembe renk 30 sn süresince kalıcı olmalıdır.
20.03. Hesaplamalar
Harcanan 1 mL 0,1 N NaOH 0.009 g laktik aside eşdeğerdir
%A = (V x 0,009 x 100) / m
V = Harcanan 0,1 N sodyum hidroksit çözeltisinin hacmi (mL)
m = Örneğin ağırlığı (g)
20.04.Kullanılan Malzemeler
Fenolftalein
Etil Alkol
Sodyum Hidroksit
Balonjoje
Analitik terazi
Damlalık
Erlen
Büret
Mezur
Pipet
21. Süt Tozunda Asitlik Tayini
21.01. Kullanılan Kimyasallar
%1′ lik Fenolftalein belirteç çözeltisi (% 95 lik etil alkolde hazırlanmış)
0,1 N ayarlı NaOH çözeltisi
21.02. Deneyin Yapılışı
Süt tozundan, yağsız ise 1O g, yarı yağlı ise 11 g, yağlı ise 13 g tartılır. Son hacim 100 mL olacak şekilde saf su eklenir ve süt tozu çözünene kadar iyice karıştırılır. Oluşan köpük kaybolana kadar bekletilir. Çözeltiden 10 mL alınarak erlene koyulur. Aynı pipetle 10 mL su alınarak erkene aktarılır. 2-3 damla fenolftalein belirtecinden eklenir. Bürete doldurulan ayarlı NaOH çözeltisi ile erlende pembe renk gözlenene kadar titre edilir. Oluşan pembe renk 30 sn kalıcı olmalıdır.
21.03. Hesaplamalar
Harcanan1 mL 0,1 N NaOH 0,009 g laktik aside eşdeğerdir.
%A = (V x 0,009 x 100 x SF ) / m
V = Harcanan 0,1 N sodyum hidroksit çözeltisinin hacmi mL
m = Örneğin ağırlığı g
SF = Çözeltinin hacmi 100 mL tamalanıp 10 mL alındığına gore 100/10=10 kat seyreltme yapılmış demektir.
21.04.Kullanılan Malzemeler
Fenolftalein
Etil Alkol
Sodyum Hidroksit
Balonjoje
Analitik terazi
Damlalık
Erlen
Büret
Mezur
Pipet
22. Yoğurt ve Dondurmada Asitlik Tayini
22.01. Kullanılan Kimyasallar
%1′ lik Fenolftalein belirteç çözeltisi (% 95 lik etil alkolde hazırlanmış)
0,1 N ayarlı sodyum hidroksit çözeltisi (NaOH)
22.02. Deneyin Yapılışı
Homojen hale getirilmiş deney numunesinden 10 g bir erlene tartılır. Örneğin üzerine 40 ºC deki saf sudan 50 mL eklenir 2-3 damla fenolftalein belirteç çözeltisi eklenir. Bürete doldurulan ayarlı NaOH çözeltisi ile erlende pembe renk görülene kadar titre edilir. Oluşan pembe renk 30 sn süresince kalıcı olmalıdır.
22.03. Hesaplamalar
Harcanan 1 mL 0,1 N NaOH 0.009 g laktik aside eşdeğerdir
%A = (V x 0,009 x 100) / m
V= Harcanan ayarlı 0,1 N sodyum hidroksit çözeltisinin hacmi mL
m = Örneğin ağırlığı g
.
22.04.Kullanılan Malzemeler
Fenolftalein
Etil Alkol
Sodyum Hidroksit
Analitik terazi
Damlalık
Erlen
Büret
Mezur
Beher
Termometre
Baget
Kaynak : KimyaEvi.Org
belgesi-1771
