Türkiye’de ayakta kalabilen kalelerin güzel örneklerinden biri olan Gaziantep kalesinin kimin tarafından e ne zaman yapıldığı hala bilinememektedir. Arkeolojik kazılar, toprak bölümün altında tarihi MÖ 4000 yılına kadar uzanabilen bir höyüğün bulunduğunu göstermektedir.
İlk olarak Roma Döneminde ( 1. yy ) kuzey burcunun bir gözetleme merkezi olarak yapıldığı bilinmektedir. Zaman içerisinde kaleler önem kazanmaya başlayınca, Kaleler mimarı olarak tanınan Bizans İmparatoru 1. Justinianus ( 6.yy ) döneminde kale yeniden elden geçirilmiş ve büyük çapta onarılarak bina ve galerilerle genişletilmiş, yeni burçlarla güçlendirilmiştir. Mısır Sultanı Kayıtbay, Memlüklüler tarafından da onarılan kalenin köprü yanındaki 2 burcu ise Kanuni Sultan Süleyman tarafından yaptırılmıştır ( 1557 )
Kudret Kayası denilen ve şehre hakim bir tepenin üzerinde kurulu kale100 m. çapında ve 1200 m. genişliğindedir. Şu anda kalenin bedeninde 12 burç bulunmaktadır. Evliya Çelebi’nin sözünü ettiği 36 burçtan 24 tanesinin şu anda olmayan dış surlarda olduğu tahmin edilmektedir. Kale çevresinde eni 30 m. derinliği ise 10 m. olan bir hendek olup, kalenin savunmasına önemli katkıda bulunmaktadır.
Halen kazı çalışmaları devam eden kalenin üst bölümünde bir cami ve hamam ortaya çıkarılmıştır. Caminin güneye bakan cephesinde bir mihrap ve iki yanında kitap koyma yerleri bulunmaktadır. Cami dikdörtgen bir zemin üzerine oturtulmuş, Osmanlı mimari özellikler taşımaktadır. Hamam ise, buhar bacaları ile birlikte ortaya çıkarılmış, gösterişsiz ancak buharın aynı zamanda ısınma amaçlı olarak kullanıldığı belirtileri taşıyan zengin teknik özelliklere sahiptir.
Kaynak: www.ozcelikel.com
belgesi-2182
