Eşey bakımından farklı iki bireyden veya aynı bireyin farklı organlarından farklı karakterdeki gametlerin birleşerek zigotu meydana getirmesine eşeyli üreme denir.
Eşeyli üremede üreme hücresine gamet denir. Bütün canlıların gametleri haploid yapıda kromozom taşır. Eşeyli üreyen canlıların büyük çoğunluğu gametlerini mayozla oluştururken istisna olarak su yosunları, çiçeksiz bitkilerde erkek arılarda gametler monoploid bireyden mitozla oluşur.
Genellikle erkek gametlere sperm, dişi gametlere ise yumurta adı verilir. Bu gametler gonat adı verilen üreme organlarında oluşturulur. Erkek üreme hücresi olan sperm testis denilen gonatta dişi üreme hücresi olan yumurta ovaryum denilen gonatta mayozla üretilirler.
Hayvanların çoğunda ve bazı bitkilerde dişi ve erkek gametler eşey bakımından farklı bireylerde meydana gelir.Böyle canlılara ayrı eşeyli denir.Bazı canlılarda ise üreme hücrelerini meydana getiren dişi ve erkek eşey bezleri aynı bireyde bulunur.Böyle canlılara hermafrodit denir.
Örneğin,hidra,planarya,tenya,yer solucanı ve salyongoz hermafrodit canlılardır.Çiçekli bitkilerin çoğu erseliktir.Fakat çoğu zaman kendi polenleri kendi yumurta hücresini dölleyemez.Çünkü,polen ve yumurta hücresinin oluşumu farklı zamanlarda gerçekleşir.
Kaynak: maltepe yayınları byoloji kitabı
belgesi-2406
