Yurdumuzda alkollü içki ve uyuşturucu madde kullanmaya karşı olanlar 5 Mart 1920 tarihinde Hilâli Ahdar Derneğini kurdular. Hilâl – ay , ahdar – yeşil anlamındadır. Hilâli Ahdar, daha sonra Yeşilay adını aldı. Yeşilay Derneğinin kuruluş tarihini içine alan 1 – 7 Mart arası ülkemizde Yeşilay Haftası olarak kutlanır. Yeşilay Haftasında alkollü içkilerin, uyuşturucuların topluma, aileye, bireye zararları anlatılır.
Uyuşturucu denilince esrar, afyon, kokain, LSD gibi uyuşturma özelliği olan maddeler akla gelir. Alkollü içkiler ise içildiğinde insanı sarhoş eden her tür içkilerdir. Alkollü içki veya uyuşturucu alanlar önce rahatlık, baş dönmesi duyar, sonra sarhoş olurlar. Sarhoşlar doğru düşünüp doğru karar veremezler. Kolay suç işlerler, içkili iken araç sürenler taşıt kazalarına neden olurlar. Alkollü içkiler, uyuşturucular insanda zamanla alışkanlık yaratır. Alkol almayı alışkanlık haline getirenlere alkolik denir. Alkolikler kazançlarını içkiye verirler. Çevrelerini rahatsız ederler. Bu yüzden alkolikler toplum içinde sevilmezler, sayılmazlar. İçki ve uyuşturucu kullanımı aile düzenini bozar.
Uyuşturucu ve alkollü içkiler sağlığa da zararlıdır. Vücudumuzda önemli görevler yapan beyin, mide, kalp, akciğer gibi organlar içki ve uyuşturucudan etkilenir. Ülser, siroz, felç gibi hastalıkların nedeni uyuşturucu ve alkollü içkilerdir.
Sigara : Toplumumuzda kullanımı yaygın olan bir keyif maddesidir. Sigara iştahı keser, sindirimi güçleştirir, dişleri sarartır, ülsere sebep olur. Akciğerde bronşları doldurur, öksürmeye yol açar. Sigaranın kansere de neden olduğu ileri sürülüyor.
Ülkemizde uyuşturucu maddelerin yapımı, satışı, kullanılması, taşınması, bulundurulması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar suç işlemiş olur. Suç işleyenlere ağır hapis cezaları uygulanır.
Uyuşturucu maddelerin bir bölümü ilaç yapımında kullanılır. Bu amaçla bazı uyuşturucu maddelerin hükümet belirli koşullarla izin verir.
Topluma, aileye, bireye zararlı olan içki ve uyuşturucuların kullanımını eğitim yoluyla engellemek için kurulan Yeşilay Derneği’nin simgesi; beyaz üstünde yeşil bir aydır. Yeşilay Derneği Genel Merkezi, Yeşilay adlı aylık bir dergi yayınlıyor. Bu dergi düzenli olarak alkollü içkilerin, uyuşturucuların, sigaranın topluma ve sağlığa olan zararlarıyla ilgili yayın yapıyor.
Yeşilay Haftası boyunca öğrendiklerimizi yaşam boyu uygulayalım. Kötülüklerin anası olan uyuşturucu ve alkollü içkilerden uzak duralım.
1-7 MART YEŞİLAY HAFTASI
Her yıl Mart ayının ilk haftası Yeşilay Haftası olarak kutlanmaktadır. Bilindiği üzere Yeşilay Haftası’nda alkol, sigara ve uyuşturucu maddeler başta olmak üzere tüm kötü alışkanlıklar konusu işlenmektedir. Konunun önemi nedeniyle ilimizdeki ilköğretim okullarının 8.Sınıf, lise 1.Sınıf öğrencilerine yönelik “Sigara ve Sağlık” konulu eğitimler düzenlenerek hafta boyunca ve sonrasında bütün öğrencilerimize ulaşmayı hedefledik. Ayrıca, halkın görebileceği yerlere konu ile ilgili afişler asıldı.
Alkol, sigara ve uyuşturucu maddelerin bağımlılık yaptığı kesindir. “Sadece bir kez deneyeceğim, ben kontrollü biriyim, ben asla alışmam, ben zayıf bir insan değilim” tarzındaki düşünceler bağımlılığa giden yolun başlangıcındaki yanlış inançları oluşturur. Bütün mücadelelere rağmen her geçen yıl sigara, içki ve uyuşturucunun çeşitli yönlerden meydana getirdiği tahribat büyük boyutlara ulaşmış bulunmaktadır. Sigaranın kullanım yaşı sekizlere, içki kullanma ve tiner koklama yaşı ise 11’lere kadar düşmüştür. Zararlı alışkanlıklar bayanlar arasında da süratle yaygın hale gelmeye başlamıştır.
Ülkemizde yaklaşık 21 milyon insan sigara kullanmakta ve sebep olduğu hastalıklardan da yılda 165 bin kişi hayatını kaybetmektedir. Geçen yıllara nispetle ülkemizde sigara kullanımında büyük artışlar olmuş, bu oran % 50’leri aşmıştır. Alkolün sebep olduğu tahribat da, sigaradan geri kalmamaktadır. Türkiye’de trafik kazalarının % 60’ında fazlasının sebebi alkollü araç kullanmaktan kaynaklanmaktadır. Uyuşturucu ve tiner bağımlılığındaki artışlar da dikkat çekicidir.
Sigara, alkol ve uyuşturucu maddelere bağımlılığın oluşmasında bir takım risk faktörleri vardır. Bunlar;
Kalıtım: Son zamanlarda yapılmış çalışmalar genetik bir yatkınlığın varlığından söz etmektedir. Bu maddeleri kullanan anne-babaların kardeşlerinde ve çocuklarında topluma göre daha yüksek oranda zararlı madde bağımlılığı görülmektedir.
Çocukluk dönemine ait risk faktörleri: Anne ve babanın denetim eksikliği, okul başarısızlığı, çocukluk döneminde özellikle erkeklerde davranış bozukluğu ve saldırganlık zararlı alışkanlıklar konusunda risk faktörleridir.
Ergenlik dönemine ait risk faktörleri: Ergenlik dönemi sigara, alkol ve uyuşturucu bağımlılığı açısından en önemli gelişim dönemidir. Çünkü ergenlik sosyal, biyolojik değişmelerin ve duygusal dalgalanmaların yaşandığı, aile ve toplum ile çatışmaların belirginleştiği, arkadaşlıkların önem kazandığı çalkantılı bir dönemdir. Gençler; bu dönemin en belirgin özelliği olan “kimlik arayışı ve bunalım” sürecini yaşamaktadırlar.
Erişkin dönemi ve sosyal çevreye ait risk faktörleri: Büyük şehirlerde yaşamak önemli risk faktörüdür. Bunun nedeni alkol, sigara ve uyuşturucu maddelerin daha kolay temin edilmesi ve ekonomik düzeyle ilgilidir. Eğitim seviyesinin düşük olması bu riski artırdığı, evli olmanın bu riski azalttığı kabul edilmektedir.
Alkol, sigara ve zararlı maddelere başlamaya özellikle gençlerde merak, arkadaş baskısı, arkadaşlar tarafından kabul görme isteği, bir gruba ait olma isteği, sorunlardan uzaklaşma ve kendini ispat etme fikri’nin neden olduğu görülmektedir.
Zararlı maddelerin kullanımına ilişkin alışkanlıklar vücudumuzun tüm organlarına zarar vermektedir.
Sigaranın sağlığımıza verdiği zararlar;
• Dil, damak, akciğer, mesane kanserine sebep olur.
• Sindirimi zorlaştırır ve mide ülserine sebep olur.
• Ağız ve diş hastalıklarına sebep olur.
• Akut ve kronik bronşite sebep olur.
• Damar sertliğine, kalp krizine ve çeşitli kalp hastalıklarına yol açar.
• Vücut direncini kırar ve hastalıklara daha çabuk yakalanmamıza yol açar.
• Hamile bayanların sigara kullanması sonucunda düşüklere ve ölü doğumlara sebep olabilir, bebekte çeşitli anomalilere yol açabilir.
Alkolün sağlığımıza verdiği zararlar;
• Karaciğeri tahrip eder ve siroza neden olur.
• Beyni tahrip eder, sinir sistemini bozar, yürüme ve konuşma bozukluklarına, ellerde titremeye yol açar.
• Anne ve babası alkolik olan çocuklarda zihinsel ve bedensel gelişim geriliği sıkça görülmektedir.
• Kalp ve kan dolaşımında tahribat, üreme organlarındaki tahribat nedeniyle kısırlık ve iktidarsızlık, zamanla çeşitli akıl ve ruh hastalıkları görülür.
Uyuşturucu maddelerin sağlığımıza verdiği zararlar;
• Solunum durmasına neden olabilir.
• Yüksek dozla bilinç kaybına, komaya hatta ölüme sebep olabilir.
• Zamanla ciddi fiziksel ve ruhsal bozukluklara sebebiyet verir.
• Çeşitli beyin hastalıklarına yol açar.
• İğne şeklinde kullananlar sarılığa ve çağımızın vebası olan AIDS hastalığına yakalanabilirler.
Sigara, alkollü içki ve her türlü bağımlılık yapan uyuşturucu maddelerin insan sağlığına, ekonomiye, aile huzuruna, milli ahlak ve savunma gücüne verdiği zararlar bugün rakamlara sığdırılamaz hale gelmiştir. Sigara ve alkol sağlımıza zararlarının yanında kullananların cebine ve ülke ekonomisine de büyük zararlar vermektedir.
Alışkanlıklarda ilk adım ve tadım son derece önemlidir. Kötü alışkanlıkların tecrübesi yoktur. Anne ve babaların bu konuda önemli sorumlulukları vardır. Çocuklarında meydana gelen ani karakter, davranış değişiklikleri ve her zamankinden fazla para harcamalarında iyi bir gözlemci olup, ilgilerini esirgememelidirler. Gerektiğinde mutlaka bir uzmana danışılmalıdır. Geleceğimizin teminatı olan gençlerimizi bütün kötü alışkanlıklardan ve cehaletten korumak hepimiz için toplumsal görev kabul edilmeli ve herkes bu konuda üzerine düşen görevi yerine getirmelidir.
Haftayla ilgili güzel sözler
* İçki güldürür, süründürür, öldürür.
* İçki sağlığın düşmanıdır.
* İçki kötülükler doğurur.
* İçki aile bütçesini eritir.
* İçki sinir ve sindirim sistemlerini bozar.
* Sigara kanserle kardeştir.
* Akıllı adamların tek içkisi sudur.
* İçki bütün kötülüklerin anasıdır.
* İçki öldürür, kumar söndürür, spor güldürür.
* İçki insanı sefalete, rezalete hatta cinayete sürükler.
* Alkol, veremin en yakın dostudur.
* Alkol kapıdan girerse, mutluluk pencereden çıkar.
* Toplumdaki pek çok facianın sorumlusu içkidir.
* Alkol almak, gönüllü çılgınlıktır.
* İçkinin girdiği yerden akıl, ahlâk ve utanma kaçar.
Yeşilay Gençlik Marşı
Bir zamanlar gelecek,
Göğsümüz kabaracak,
Acunda dalgalansın,
Yeşil aylı bir bayrak. Bu bayrağın altında,
Bil rahat yaşanacak.
Bayrağın dalgalanıp,
Göğsünde kabaracak.
Arkadaş varlığını,
İki şey doldurmalı.
Bunlar; vatan sevgisi,
Ülkü bağı olmalı.
F.Fuat ÇELEN
Yeşilay (Hayriye GARİBOĞLU)
Yeşilay kurumuna,
Üye ol ey kardeş.
İçkinin zararını,
Sen de anlat haydi koş! İçki yuvalar yıkar,
Sarhoş olan adamın,
Karısı, çocukları,
Tatlı canından bıkar.
İçki insanın alır,
Elinden hem malını.
Onurunu, şanını,
Hem de tatlı canını.
İçki içen insanı.
Sevmez kendi çocuğu.
En sonunda yeridir:
Hapishane kovuğu.
Hayriye GARİBOĞLU
YEŞİLAY Düşmanların içinde
İçki en korkunç olanı!
Bin dokuz yüz yirmide
Yeşilay Derneği’ni
Kurmuştur Mazhar Osman.
Zehir çabuk öldürür,
İçkiler yavaş yavaş.
Kimi zehir öldürür,
Kimi gözden döker yaş.
Sofrada tek içkiye
Yer ayırma arkadaş!
M.Necati ÖNGAY
| İçme Sigara |
Allah saklasın,birgün
Düğüm olur nefesin,
Titrer tükenir sesin,
içme dostum sigara. Günbegün bronşlara,
Zift dolar kara kara,
Ağzın zehire döner,
içme dostum sigara. Hem canına kastı var,
Hem de kesene zarar,
Biraz irade kullan,
içme dostum sigara. Ne ikram al, ne de et,
Korkma kopmaz kıyamet,
içkiden bile kötü,
içme dostum sigara. Deme derdime yoldaş,
Bana sessiz arkadaş,
Zehirden vefa olmaz,
içme dostum sigara. Aldanma dumanına,
Kıyma tatlı canına,
Nikotin güçlü zehir,
içme dostum sigara. Ya rengini soldurur,
Ya zamansız öldürür,
Mutlaka zarar verir,
içme dostum sigara. De ki söylüyor doğru,
Güzide Taranoğlu,
Söz ver kendi kendine,
içme dostum sigara. Güzide Taranoğlu |
YEŞİLAY HAFTASI
Yeşil temiz bir hilal
Yepyeni doğmuş gibi.
Ak bir bayrak üstüne
Gelip de konmuş gibi.
Bu bayrağın vatanı,
İnananların kalbi,
Yeşilay’ın altında
Hepsi kaynaşmış gibi.
İçkinin baş düşmanı,
Bu yeşilaycılardır.
Savaşları durmadan,
Sürüp gider yıllardır.
İ. Hakkı TALAS
Kaynak: Muhtelif
belgesi-2242