Belgeci.com – Bilgi Paylaştıkça Çoğalır

URE

 

       Ure karacigerde sentezlenir.Insanlarda protein katabolizmasinin azot iceren metabolik son urunudur.% 90’i bobreklerden, geri kalani GIS den ve deriden itrah edilir.Ure bobrek glomeruluslarindan serbest olarak suzulur.Tubuluslarda ise %40-70’i pasif olarak geri diffuze olur ve plazmaya gecer.Pasif  diffuzyonun hizi idrar akis hizina baglidir.Idrar akim hizi azaldikca plazmaya geri donus artar.Ure miktari, diyetle protein alimina ve karacigerde ure sentez hizina baglidir.

 

Normal degerler: %20-50 mg

 

Uremi nedenleri :

A-Renal nedenler

   1-Glomeruler  nedenler

   2-Tubuler nedenler

   3-Interstisyel nedenler

   4-Vaskuler nedenler

B-Prerenal nedenler

   1-Dehidratasyon

2-Fazla proteinli diyet

3-Protein yikiminin arttigi durumlar

4-Mide- barsak sisteminde buyuk kanamalar

5-Bobrek kanlanmasini bozan durumlar

6-Kortizol v.s ile tedavi

C- Postrenal nedenler

   -Tikanmaya yol acarak idrar akimini engelleyen durumlar

     (pelvik tas, prostat buyumesi v.s)

 

Ure Tayin Yontemleri

A-Direkt Yontemler

1-Ksanthidrol yontemi

2-Kolorimetrik yontem  (Diasetil monoksim=Fearon reaksiyonu)

B-Indirekt yontemler

1-Gazometrik yontem (Kowarsky yontemi)

2-Kolorimetrik yontemler

  a-Berthelot reaksiyonu

  b-Nesslerizasyon

3-Enzimatik yontem

4-Elektrokimyasal yontemler

a-Konduktimetri

b-Potansiyometri

 

       Gunumuzde laboratuvarlarda ure olcumu otoanalizorlerde kinetik UV assay yomtemi ile yapilmaktadir.Prensip olarak ureaz enzimi kullanilarak ure parcalanmakta ve reaksiyonda kullanildigi icin azalan NADH miktari kinetik olarak olculmektedir.

 

Ureaz Yontemiyle Serumda Ure Tayini

Reaktifler:

1-Izotonik sodyum sulfat

2-%10 Cinko sulfat

3-0.5 N NaOH

4-Ureaz suspansiyonu

5-Nessler ayiraci

6-Ure standarti

 

Deneyin Yapilisi:

                                                         Numune tupu                           Standart tupu

Serum                                                  0.5ml                                           ¾-   

Standart                                               ¾-                                           0.5ml

Izotonik sodyum sulfat                      7.5ml                                         7.5ml

Ureaz                                                  0.5ml                                         0.5ml

 

       Her iki tup karistirilir ve 30 dk 37 C su banyosunda bekletilir.Daha sonra her iki tupe 1’er ml cinko sulfat  ve 1 ml NaOH konur ve iyice karistirilir.5dk bekledikten sonra suzgec kagidindan suzulurler.Yeni uc tup alinir,

 

 

                                    Numune                           Standart                                 Kor

Distile su                        6ml                                   6ml                                     7ml

N.tupu suzuntusu            1ml                                  ¾                                        ¾

St. Tupu suzuntusu           ¾                                  1ml                                     ¾

Nessler ayiraci                 1ml                                  1ml                                    1ml

Karistirildiktan sonra 510 nm de kore karsi numune ve standartin absorbanslari olculur.

 

Ure(% mg) = Numune absorbansi x Standart konsantrasyonu

                              Standart absorbansi

 

Not: Ure yerine kan ure azotu (Blood urea nitrogen=BUN) degeride kullanilmaktadir.Bir ure molekulu 60gr’dir, urede iki tane azot bulunur, yani 2×14=28g azot vardir. (N’un atom agirligi=14)

 

Ure degerini BUN’ a cevirmek icin

Ure (mg/dl)x 0.467 (28:60)=mg/dl BUN

Veya BUN degerin ureye cevirmek icin

BUN(mg/dl)x2.14 (60:28)= mg/dl ure bulunur.

Kaynak: Deneysel Biyokimya. Nuri Bakan. Syf: 100

 

KREATININ

 

       Kreatinin, kreatin’in anhidrit seklidir.Kreatin  bobrek, karaciger ve pankreasta sentezlenir. Sentez olayinda iki enzim rol oynar: Glisin amidinotransferaz ve S-adenozilmetiyonin:guanidoasetat N-metiltransferaz. 1.reaksiyon mitokondride, 2. Reaksiyon sitoplazmada gerceklesir.

 

1-Arginin + Glisin Û Ornitin + Guanidoasetat

2-guanidoasetat + S.-adenozilmetiyonin  Û Kreatin + S-adenozil homosistein

       Sentezlenen kreatin kan yoluyla  beyin ve cizgili kaslara tasinir ve burada kreatin fosfat olarak depo edilir.

       Kreatin + ATP Û Kreatin-P + ADP

       Bu reaksiyonu kreatin kinaz (CK) katalizler.Kreatin-P, ozellikle kas kasilmasi sirasinda enerjiye (ATP) gereksinim aninda    CK reaksiyonunun tersine  donmesiyle ATP saglar. Serbest kreatin’in bir kismi kendiliginden bir molekul su kaybederek kreatinin’e donusur.Olusan kreatinin bobrek yoluyla itrah edilir.

       Her bireyde gunluk kreatinin itrahi hemen hemen sabittir.Idrar kreatinini bireyin kas kutlesi ile dogrudan ilgilidir.Buna kreatinin katsayisi denir.

       Kreatinin katsayisi=….mg kreatinin /24 s/kg vucut agirligi olarak ifade edilir.Erkeklerde 18-32 mg/24s/kg, kadinlarda 10-25 32mg/24s/kg’dir.

Kreatinin klirensi:1 dakikada idrarla kreatininden temizlenen plazma hacmi olarak tanimlanir.

       Kreatinin klirensi degeri glomeruler filtrasyon hizinin (GFR) bir gostergesidir.GFR, is goren glomerul sayisinin bir gostergesi olarak kabul edilir.

Kreatinin klirensi =      Idrar kreatinin x dakikalik idrar hacmi

                                           Serum kreatinin            l

 

Kreatinin klirensi normal degeri= Kadin : 95 ± 20 ml/dk

                                                       Erkek : 105 ± 20 ml/dk.

Serum kreatinin duzeyi normal degeri= 0.6-1.2 mg/dl.

 

Serum kreatinin duzeyinin arttigi durumlar

1-Bobrek hastaliklari

2-Idrar yolu obstruksiyonlari

3-Akromegali

4-Gigantizm

5-Hipertiroidi

 

Serum kreatinin duzeyinin azaldigi durumlar

1-Kas distrofisi

2-Ileri yaslilik

3-Kas kitlesini azaltan kas erimeleri

4-Gebelik

 

Kreatinin Tayin Yontemleri

A-Kolorimetrik yontem (Jaffe yontemi)

B-Enzimatik yontem

       Bugun   laboratuvarlarda kreatinin  olcumu otoanalizorlerde kinetik kolorimetrik assay (Jaffe metodu) ile olculmektedir.

 

 

Prensip:

       Alkali ortamda pikrik asit ile kreatininin reaksiyona girerek sari-turuncu renkli kompleks olusturmasi ve bunun kolorimetrik olcumudur.

Jaffe yontemiyle kreatinin olcumu ve kreatinin klirensinin hesaplanmasi

Reaktifler:

1-%10 sodyum tungstat

2- 2/3  N sulfirik asit

3- 0.75 N NaOH

4-Doymus pikrik asit cozeltisi

 

Deneyin Yapilisi:

       Kreatinin klirensinin saptanmasi icin kisiden sureli (2 saatlik,4 saatlik,24 saatlik v.s) idrar toplanir ve dakikalik idrar hacmi (V)saptanir.Idrar toplama suresinin ortasinda kan alinir. Idrar toplandigi sure boyunca cay ,kahve, ilac kullanilmaz.Idrar toplamaya baslamadan kisiye 1-2 bardak su  icirilir.

 

Serumda kreatinin tayini

                                                     Numune                                Kor

Serum                                              4ml                                     ¾

Distile su                                         2ml                                     6ml

%10 sodyum tungstat                     2ml                                     2ml

2/3 sulfirik asit                                2ml                                     2ml

 

Karistirilir 1-2 dk bekletilip suzulur.

 

N suzuntusu                                    3ml                                       ¾

Kor suzuntusu                                 ¾                                        3ml

Pikrik asit                                        1ml                                      1ml

0.75 N NaOH                                  1ml                                      1ml

 

       15 dk oda sicakliginda bekletilip kore karsi numunenin absorbansi 530 nm de okunur.Serum kreatinin konsantrasyonu (mg/dl) standart egri grafiginden saptanir.

 

Idrarda kreatinin tayini

Normal degerler:        Erkek®14-26 mg/dl

                                   Kadin®11-20 mg/dl

Deneyin Yapilisi:

       Idrar 1:100 oraninda sulandirilir.(1ml idrar + 99ml distile su) 3ml sulandirilmis idrar alinir + 1 ml pikrik asit +1 ml 0.75 N NaOH konup karistirilir.15 dk oda sicakliginda beklettikten sonra kore (serumda kreatinin tayininde hazirlanan) karsi absorbansi olculur.Standart egri grafiginden idrar kreatinin konsantrasyonu (mg/dl) saptanir.Bulunan deger 20 ile carpilir.

belgesi-480