Thomas Edison

İnsanlık tarihinin en büyük mucitlerinden biri olan Thomas Edison, 11
Şubat 1847’de Amerika’nın Ohio eyaletinde dünyaya geldi. Alman –
İngiliz asıllı ve Hollanda göçmeni, koltukçu bir babanın ve İskoç
asıllı eski bir Öğretmen olan annenin son ve yedinci çocuklarıydı.
Babası’nın Milano’da işi bozulunca yedi yaşında Michigan’daki Mich
Port Huron’a göç etmek zorunda kalmışlardı. Edison burada orta halli
bir ailenin çocuğu olarak büyümeğe başladı ve ilköğrenimine burada
başladı.

Fakat başladıktan yaklaşık üç ay sonra algılamasının yavaşlığı
nedeniyle okuldan uzaklaştırıldı. Bundan sonraki üç yıl boyunca özel
bir öğretmen tarafından eğitildi. Son derece meraklı ve yaratıcı
kişiliğe sahip bir çocuk olan Edison, 10 yaşına geldiğinde kendisini
fizik ve kimya kitaplarına verdi.

Oniki yaşına geldiğinde ailesine yardım etmek için Port Huron ile
Detroit arasında çalışan trende gazete satmaya başlayan Edison,
evlerindeki laboratuvarını trenin yük vagonuna taşıyarak,
çalışmalarını burada sürdürdü. Bu dönemde Edison; Michael Faraday’ın
“Experimental Research in Electricity” adlı yapıtını okudu ve derinden
etkilendi.

Bunun üzerine bir yandan Faraday’ın deneylerini tekrarladı bir yandan
da kendi deneylerine ağırlık vererek daha düzenli çalışmaya ve notlar
tutmaya başladı.

Onbeş yaşına gelince kendi kazandığı tüm parayı bir baskı makinesine
yatırdı ve Weekly Herald adlı bir gazete çıkardı. Bu gazetenin
yazılarını kendisi trende yazıyor ve evde basıyordu. Ancak bir gün
hareket halindeki bir furgona atlarken bir tren memuru tarafından
yakalandı. Memur kulağını o kadar çekti ki günlerce kulak ağrısından

kıvranmak zorunda kaldı. Ancak bu olay sonradan daha da ilerleyen
sağırlığının başlangıcı oldu.

Edison onaltı yaşındayken telgrafçılığı öğrendi ve ve dört yıl boyunca
Middle West’te telgraf memuru olarak dolaştı. Bir Mucit olma isteği
onda bu yıllarda başladı.

1868’de kendine atölye kurdu ve aynı yıl geliştirdiği elektrikli bir
oy kayıt makinasının patentini aldı. Aygıt oldukça ilgi topladı ama
kimse tarafından satın alınmadı. Tüm parasını yitiren Edison,
Boston’dan ayrılarak New York’a yerleşti. Edison’un şansı altın
borsasının düzenlenmesinde kullanılan telgrafın bozulması üzerine
döndü.

Borsa yetkililerinin istemi üzerine aygıtı ustaca tamir eden Edison,
Western Union Telegraph Company’den geliştirilmekte olan telgraflı
kayıt aygıtları üzerinde yetkinleştirme çalışması yapma önerisi aldı.
Bunun üzerine bir arkadaşı ile birlikte Edison Universal Stock Printer
mühendislik şirketini kurdu. Ve sattığı patentlerle kısa sürede önemli
bir servet edindi.

Bu parayla New Jersey’deki Newark’ta bir imalathane kurarak telgraf ve
telem aygıtları üretmeye başladı. Bir süre sonra imalathanesini
kapatarak New Jersey’deki Menlo Park’ta bir araştırma laboratuvarı
kurdu ve tüm zamanını yeni buluşlar yapmaya yönelik çalışmalara
ayırdı. Edison’un patentini aldığı 1300’den fazla icadı vardır.

Edison, 1876’da Graham Bell’in geliştirdiği konuşan telgraf üzerinde
çalışmaya başladı. Aygıta karbondan bir iletici ekleyerek telefonu
yetkinleştirdi. Ses dalgalarının dinamiği üzerine yaptığı bu
çalışmalardan yararlanarak 1877’de sesi kaydedip yineleyebilen
gramafonu geliştirdi. Geniş yankı uyandıran bu buluşu ününün
uluslararası düzeyde yayılmasına neden oldu.

1878’de William Wallace’in yaptığı 500 mum güçündeki ark lambasından
etkilenen Edison, bundan daha güvenli olan ve daha ucuz bir yöntemle
çalışan yeni bir elektrik lambasını geliştirme çalışmasına girişti. Bu
amaçla açtığı bir kampanyanın yardımıyla önde gelen işadamlarının
parasal desteğini sağladı ve Edison Electric Light Company’yi kurdu.

Oksijenle yanan elektrik arkı yerine havası boşaltılmış bir ortamda
(vakum) ışık yayan ve düşük akımla çalışan bir ampul yapmayı
tasarlıyordu. Bu amaçla 13 ay boyunca flaman olarak kullanabileceği
bir metal tel yapmaya uğraştı. Sonunda 21 Ekim 1879’da özel yüksek
voltajlı elektrik üreteçlerinden elde ettiği akımla çalışan karbon
flamanlı elektrik ampulünü halka tanıttı. Üç yıl sonra New York
sokakları bu lambalarla aydınlanacaktı.

1879’da Edison bir elektrik ampulü icat etti. Kömürleştirilmiş
iplikten Flamanlarla deneyler yaptıktan sonra karbonlaştırılmış kağıt
flamanda karar kıldı. 1880’de evde güvenle kullanılabilecek ampuller
üreterek tanesini 2,5 dolara satmaya başladı. Ancak 1878 yılında bir
İngiliz bilim adamı olan Joseoh Swan da bir elektrik ampulü icat
etmiştir. Ampul camdı ve içinde kömürleştirilmiş bir flaman
bulunuyordu. Swan, ampulün içindeki havayı boşlattı çünkü havasız
ortamda flaman yanıp tükenmiyordu. İşte son olarak da bu iki adam

güçlerini birleştirmeye karar vererek Edison ve Swan Elektrikli
Aydınlatma Şirketi’ni kurdular.

İki kez evlenerek altı çocuk sahibi olan Edison yaşamının sonuna kadar
yeni buluşlar yapmaya devam etti. Geriye çığır açıcı buluşlarını yanı
sıra, gözlemleriyle dolu 3.400 not defteri bıraktı.

18 Kasım 1931’de, 84 yaşındayken New Jersey de hayat veda etti.

belgesi-547