25 Belge Osmanlı Tarihi

Kültürel Boyunduruğumuz : Fetihçilik

Pek çok diğer şey gibi tarihi algılama ve kutlama günlerine ilişkin de çarpık bir durum yaşanıyor Türkiye’de. Oysa aidiyetleri bir yana bırakarak olaya evrensel insanlık ahlâkı açısından baktığımızda, şehrin 29 Mayıs 1453 günü Osmanlılarca işgali ile 15-16 Mart 1920’de İngilizlerce işgali arasında, işgalcilerin kimliği dışında son tahlilde öz olarak bir fark olmadığını görürüz. Şehrin o…

Önsöz

İnsan atalarıyla niye övünür? İnsanlık evrimine katkıları nedeniyle olmalı, değil mi? Gariptir ama bizim Türk-İslamcılarımız fetihçilikten dolayı övünüyorlar; bu da yetmiyor, bizi de onlarla birlikte övünmeye zorluyorlar. Daha da garibi, tüm kozmopolit niteliğine rağmen en çok da Fatih’le övünüyorlar. Düşünsenize bir, Türkçülerimiz, en çok Türk kanı akıtan, şeriatçılarımız, şeriatı en çok ihlâl eden padişahı, “en…

1838 Osmanlı-İngiliz Serbest Tic. Anlaşması

“Islahat hareketlerinin babası ve 19.yüzyıl Osmanlı siyaset adamlarının fikir ustası” (1) olarak tanınan Hariciye Nazırı Mustafa Reşit Paşa, 16 Ağustos 1838’de, İngiltere ve Belçika’yla Serbest Ticaret Anlaşması imzaladı. Baltalimanı’ndaki Reşit Paşa Yalısı’nda imzalanması nedeniyle Baltalimanı Anlaşması da denilen bu anlaşma, ülkeyi “Avrupa’nın açık pazarı” (2) haline getirerek yol açtığı ekonomik çöküşle, Osmanlı İmparatorluğu’nu dağılmaya götürecek…

20 yy Başında Osmanlı

Osmanlı İmparatorluğu’nda kadın deyince Avrupalı sıradan bir kişinin kafasında iki tip kadın canlanıyordu. Birincisi ince peçeli, hafif oryantal ve darbuka sesini duyar duymaz göbek dansı yapmaya amade bir ‘hatun’; ikincisi kapkara bir çarşaf içinde gözleri bile görülemeyen bir ‘yaratık’. Bu ‘harem kadını’ ve ‘sokaktaki kadın’ görüntüleri neredeyse günümüzde bile [yakın bir örnek; time dergisinin avrupa…

Preveze Zaferi Fetihnamesi

Preveze Savasi’na bizzat sahit olan Seyyid Murad manzumfetihnamesinde muhtesem zaferi soyle anlatmaktadir:Mel’un Andre Dorya donanmasiyla hemen hareket ederek, Preveze’ye gelmisti.Bu donanmada elli iki parca kendisinin, otuz kadirga da Papa’nin idi.Mel’un Venedik devleti de seksen kadar kadirga ile bu savasa katilmisti.Ayrica dinsiz ve namussuz Ispanya’nin ise seksen parca gemi ile geldigi apacik belli idi.Yine Venedik on…

İstanbul’un Fethi ve Fatih

Dünyada meydana gelen ve büyük değişimlere sebep olduğu için çağ açıp kapattığı söylenilen bir çok tarihi olay; aslında insanlığın asıl kaynağını, vazifesini arayışının somutlaşmış halidir. Kimi zaman büyük değerlere sahip çıkmayanlara verilen bir ceza, kimi zaman ise inanmanın ve inandığı şeyi hakim kılmanın verdiği bir mutluluk şeklinde sonuçlanan bir mücadelenin özetidir. İşte bu mücadelenin dönüm…

Fatih Sultan Mehmed’in Reformlarının Osmanlı Devleti’nde Varolan Gelişmeleri Belirlemesi Bakımından İncelenmesi

Fatih Sultan Mehmed döneminde İstanbul fethedilmiş ve devletten imparatorluğa geçilmiştir. Bu dönemde, sınırlar oldukça genişlemiş, Osmanlılar iki kıtanın ve iki denizin hakimi durumuna gelmişlerdi. Böyle geniş bir sınıra sahip olan Osmanlı imparatorluğu, içinde bir çok milleti barındırıyordu. Fatih Sultan Mehmed, fetih siyaseti, imparatorluğun yapısı( birçok milleti içinde barındırması yönünden), devletin sınırlarının genişlemesi ve bu geniş…

Islahat Fermanı

1838 Balta Limanı Anlaşması ile önü açılan, borç anlaşmalarıyla yerleşen ve Gülhane Hattı Hümayunu ile süren Batı’ya bağlanma süreci, 18 yıl sonra, Islahat Fermanı adı verilen bir başka “yenileşme programını” ortaya çıkardı. Batılı devletlerin telkin ve zorlamasıyla, Padişah Abdülmecit 18 Şubat 1856’da Bab-ı Ali’de; nazırlar, yüksek dereceli memurlar, şeyhülislam, patrikler, hahambaşı ve etnik toplulukların temsilcileri…

İstanbul’a Nasıl Girildi ?

Dukas, şehre girişi, Ulubatlı Hasan efsanesi temelinde değil de, açık bırakılmış olan Kerkoporta Kapısı’ndan gerçekleştiğini, buradan giren 50 kadar yeniçerinin, içerden sura tırmanarak oradaki direnişi kırıp yukarı çıkmaya çalışan diğer askerlere yol açtıklarını yazar. İlginçtir, bazı Osmanlıcılar bunu kendilerine bir hakaret addederler; büyük bir telaş içinde, bir “Kerkoporta hadisesi” (!) olmadığını, şehre “cebren” ve “harben”…

Fatih Dönemi Osmanlı Düzeni

Osmanlı düzeni fetih sonrasında bir dizi değişim yaşadı. Fetihle birlikte Osmanlı Devleti de, çok daha ciddiye alınan, Avrupa ve Anadolu’daki devletleri önemli kaygılara sürükleyen bir imparatorluk haline geliyordu. O güne kadar Avrupa için uygulanabilir bir proje olan “Türkleri Rumeli’den atmak” fikri, fetih ile birlikte, artık uzun yüzyıllar sözü bile edilmeyecek bir eski düşünceye dönüşüyordu. Fethin…