Cepte Saflar Tutuldu, Ankara Dusunuyor

Ucuncu nesil (3G) teknoloji cep telefonu piyasasini karistirdi. Turkcell 3G’nin gelmesi icin yogun caba harciyor. Avea, Vodafone ve TT ise bu teknolojinin karsisinda duruyor

17 Eylul 2007 Pazartesi

Cep telefonu dunyasinin ana gundem maddesi hic kuskusuz 3G. Ingilizce Third Generation, Turkce cevirisiyle ucuncu nesil veya ucuncu kusak olarak tanimlan bu teknoloji, bir yandan telefonlardan hizli veri transferi yapilmasini sagliyor diger taraftan da goruntulu iletisim ve mobil TV gibi servislerin kapilarini araliyor.

Bu teknoloji hic kuskusuz onemli bir atilim. 3G’nin temelleri Japonya’da 1998’de atildi. Ardindan Avrupa bu teknolojiyle tanisti. Turkiye’de ise durum hâlâ muallak.

Turkiye’nin yeni teknolojilerle ve is yapis sekilleriyle tanismasini saglayacak bu teknolojiye cep telefonu operatorleri ve hukumet gozunden bakildiginda durum oldukca karisik.
Kimi operator 3G’nin yaninda kimileri de 3G’nin karsisinda. Bu firmalarin temel amaci musterilerine son teknolojiyi sunarak, hizmet satip para kazanmak. ‘Teknoloji firmalari, teknolojiye karsi’, gercekten ilginc bir durum.

Turkiye ozelinde yasanan bu durumun ayrintilarina ve operatorlerin 3G’ye bakislarina bir goz atalim. Onceligi de adeta liderligi basina bela olan mobil operatore verelim.

Ihalenin iptal olasiligi yuksek

Operatorler gozuyle bakildiginda durumun ozeti boyle. 3G’nin diger taraflari ise Telekomunikasyon Kurumu ve tabii ki Ulastirma Bakanligi. Bu cevrelerden aldigimiz bilgiler ise ihalenin iptal edilecegi yonunde birlesiyor. Gerekce rekabet kosullarinin olusmamasi ve elbette 3G aleyhinde acilmis olan bir dava. Bu durum Vodafone ve Avea’yi rahatlatacak, Turkcell tarafinda ise onemli bir yenilgi olarak algilanacak. TK ve bakanlik da olayin disinda kalacak.
Para kazandirmayan 3G operasyonlarina dunyada buyuk paralar akti. Ancak teknolojinin gelisimi durmak bilmiyor. Kayiplara ragmen sektor yeniden toparlanma surecinde. Bilancolarda 3G ile ilgili olumlu rakamlar cikmaya basladi.
Turkiye’yi gelecekte onemli noktalara tasiyacak olan boylesine bir teknolojide icine dustugumuz durum gercekten cok karisik. Cikis yolu ise kimi cevrelere gore 4G hatta 5G’den geciyor. “Onlar ne mi?” diye sorulacak olursa, yanit, “Koca bir yalan” olur. Turkcell ‘Oh be’ der mi?

Turkcell 252 milyon euro’dan satisa cikarilan lisans icin 321 milyon euro teklif verdi. Telekomunikasyon Kurumu’nun (TK) kararini bekliyor. 3G’yi istemesinin arkasinda yapan sebep, mevcut sebekelerin sikismasi. Yeni bir bant kapasitesi sayesinde, Turkcell, 3G servislerini musterilerine sunacak ama esas olarak GSM sistemindeki sikisikligin onune gecilmis olacak. Baska bir bant olsa, onu da almaya hazirlar. Kisacasi Turkcell 3G isine basladiginda koca bir “oh be” cekecek. Su siralar isler Turkcell’in istedigi gibi gitmiyor. Ihalenin iptali gundemde.
Numara tasinmasina karsi dava acmasi onundeki engel. Turkcell 3G karsiliginda numara tasinmasini destekleyebilir fakat bu tercihin ardindan 3G’nin yine de gelmemesi olasiligi sirkette kafalari karistiriyor. Temaslar suruyor. Ama Turkcell su siralar Ankara’dan istedigini alamayabilir.

Avea 3G’ye neden karsi?

Avea Su anda 3G’nin direkt olarak karsisinda duruyor ve bu durum her platformda acikca ifade ediliyor. Tabii ki Avea’nin temel itiraz noktasi ucuncu nesil teknoloji degil.
Avea’nin bu konudaki karsitliginin sebebi pazarin lideri Turkcell. Turkcell’in numara tasinabilirligi gibi bir konu halledilmeden bu teknolojiye gecilmesini istemesine siddetle karsi cikiliyor.
Hisse yapisi ve yonetim olarak Lubnanli Saudi Oger’in kontrolune gecmesinin ardindan yeniden yapilanma surecine giren Avea icin boylesine bir donemde 3G gibi bir yatirim teknoloji cevrelerinin tabiriyle onemli bir ‘risk’ olur. Sirket bunun farkinda. Bu yuzden de 3G’nin gelmemesi icin gerekeni yapmaya hazirlar.

Vitai, ‘Biz variz’ demisti!

Vodafone Avrupa’da 3G’de onemli bir cikis yakalayan Vodafone, Turkiye’de bu konuda hic istekli degil. Ihale oncesinde ‘katiliriz’ demeci veren sirketin CEO’su Attila Vitai, ihalede yoktu.
Vitai, Turkiye icin bu teknolojinin erken oldugunu dusunenlerden. 3G’ye itirazin sebebi Turkcell’in hakim pazar payi. Numara tasinabilirligi ise isin bir diger boyutu. Telsim’i yeniden yapilandirma surecine giren Vodafone icin su anda girisilecek bir 3G operasyonu hic de kârli gorunmuyor. Bu yuzden de adeta Avea ile birlikte hareket ediyorlar. Numara tasinmasi konusunda da Avea ile birlikte yuruyen Vodafone’un en buyuk avantaji hic kuskusuz 4.5 milyar dolari Turkiye’ye getirip direkt olarak yatirmalari. Ankara ile iliskiler gayet yolunda gorunuyor.

Cepte TT etkisi

Turk Telekom Avea’daki hisselerinden dolayi Turkcell tarafindan 3G’nin onunde en buyuk engel olarak gosterilen Turk Telekom (TT) tarafi, aslinda su siralar kendi yatirim planlari icine gomulmus durumda. ADSL’deki 4 Mbit’lik hiz kapasitesini 20 Mbit hatta daha fazla rakamli seviyelere cikarmayi hedefleyen TT’nin onceligi 3G degil. Ancak 3G’nin tum dunyada oldugu gibi sabit telekom operatoru olan Turk Telekom icin de tehdit olacagindan kimsenin kuskusu yok. Tabii ki TT de bunun farkinda.
Secim yilinda yapilan 4.3 milyar dolarlik pesin odeme sirket icin buyuk avantaj. Ankara’dan TT’ye bakis hic kuskusuz ki Turkcell’e bakistan daha farkli bir cizgide. Bu yuzden direkt olarak 3G’nin icinde olmasalar da yurutulen lobi faaliyetlerinde TT adinin gecmesi bile 3G ihalesinin olasi iptalinde onemli rol oynayabilir.
Kaynak: http://teknoloji.milliyet.com.tr/detay.asp?id=3217
belgesi-1490