Beyin Sağlığı

Yasantinizin kontrol ve yonetim merkezidir. Yaptiginiz her sey onun kontrolundedir. Nasil hissettiginizi, davranislarinizi, dusuncelerinizi, ne tip bir insan oldugunuzu hep o belirler. Beyniniz. Dusunebileceginiz beceri ve buyuklukten daha ustun ozellikleri vardir. Son yillarda yapilan PET, SRECT, fMRI ve QEEG ile ilgili bilimsel calismalar, beyin yapisi ve calismasi hakkinda daha dogru bilgilere sahip olmamizi saglamistir. Alkol, madde bagimliligi, sigara, fazla kahve tuketimi ve gereksiz ilac kullanimi, beyin kan akimini olumsuz yonde etkiledigi bildirilmistir. Ornegin sigarada bulunan nikotin, beynin dikkat, sabir, yargilama gibi ozelliklere sahip frontal (alin) bolgesini uyarmakta ve nikotin kanda oldugu sure icinde dikkati ve sabri artirmaktadir. Ancak bu arada frontal alana olan kan akimi azalmaktadir. Bu bolgenin ihtiyaci olan oksijen ve sekerin ulasmasi onlenmektedir. Sigara icimi bittiginde uyari ortadan kalkmakta , sabir, dikkat gibi ozellikler zayiflamakta ve asil onemlisi o bolgenin beslenememesi sonucu yapisi ve calisma duzeni bozulmaktadir. UCLA’da yapilan bir calisma, kokain kullananlarin kullanmayanlara gore beyin kanlanmasinda %23 oraninda azalma oldugu, sigara kullananlarda ise bu oranin %45 oldugu bildirilmistir. Esrar kullananlarda bu oran temporal (sakak) bolgesi icin %85’dir. Kahvede bulunan kafein ise beyin damarlarinin kasilmasi ve sonucta buzulmesine yol acarak kan akimini azaltir. Bir fincan kahvenin tabiki bu denli zarari yoktur ama asiri kahve, cay, kola ve hatta soda tuketimide bu sonuca yolacabilir. Azi yarar, ortasi karar, cogu zarar sozu bu gidalar icin cok gecerlidir.

Beyin’e toksIk olan bu maddelerden sonra faydali olan besinlere bakalim. Proteinler, kompleks karbonhidratlar, omega 3 balik yagi, badem, ceviz, zeytinyagi. Kahvaltida protein alinmalidir. Yumurta, salam gibi.. Hafif karbonhidratlardan uzak durulmalidir, sekerli yiyecekler, patates, simit vb.. Gun icinde bir kez multivitamin ve mineral tabletleri alinmalidir. Yesillik her sofrada olmalidir. Balik, ozellikle soguk suda yasayan buyuk baliklar tercih edilmelidir, somon ve ton baligi (cicek yagi icinde konserve olanlar yerine sade yada zeytinyagli olanlari tercih edin). Bu baliklarin hem omega 3 icerigi fazla hemde toksIk icerigi en azdir. (Her deniz urununde toksIk icerik az da olsa vardir. Denizlerimizde olan baliklarin toksIk icerigi soguk deniz baliklarina gore daha fazladir)

Ogle yemegi menunuzden hafif karbonhidratli gidalari ( ekmek, makarna, pirinc, sekerli besinler, patates) cikartirsaniz ogleden sonra zihninizin daha acik, enerjik ve zinde olacagini farkedersiniz. Karbonhidrat agirlikli beslenen insanlar daha cok duygulariyla hareket ederler, daha tembel, karar verme yetenegi daha az olurlar.

Dusunce biciminiz beyninizin calismasina, karar verme yeteneginize, dikkatinize yon verir. Olumsuz, sizi sinirlendiren bir olayi bir an once unutmaya calisin. Cunku, depresyon ve anksiyete zemininin en iyi yaraticilaridir. Bir de sorun olan konuyu unutmayip surekli beyninizde tekrar ederseniz hastaliklara davetiye cikarmis olabilirsiniz.

Hic kimse bir baskasinin dusuncelerini okuyamaz. Bu nedenle anlamli bakislardan rahatsiz olup beyninizi yormayin.
Gelecekle ilgili olumsuz dusunce, olumlu olacaklarin engelidir. Falciligi birakin.

Bir istediginiz gerceklesmesse ondan sonrakilerde gerceklesmeyecek anlamina gelmez. Asla, kesinlikle, herzaman, herkes gibi kesin yargi ve genellemelerden uzak durun.

Sucluluk duygusundan hemen kurtulun. Cunku yapacaginiz iyi seyleri engeller.

Kotu yonlerinizi bir kagida yazin ve onlari ezberleyin. Sizi etkileyecek dusuncenizden ve davranisinizdan once hatirlayin ve yapmamaya calisin.

Okuyun, ogrenin, bilgi acligini hep hissedin cunku her ogrenilen yeni bilgi beyindeki multimilyarlarca baglantiya yeni binler ekleyip cogalacak ve beyninizin, alternatif yol bulma olasiligi artacagindan, bozulmalara karsi direncini guclendirecektir. Ogrenme beyin kan akimini da artirir. Ogrenen degil ogrenmeyen beyin unutur.

Bir gazetede yurt disinda bir hekim ile ortak yazilar yazan meslektasimin makalesini okudum. ‘Gereksiz bilgileri beyninizden atin’ diyordu. Bilginin gereksizi olmaz. Onemli olan uygun yerde kullanabilmektir. Bunun icinde saglikli beyin gerekir. Beyniniz dogru calismiyorsa gerekli bilgi bile size fazla gelebilir.

Beyin vucudunuzu kontrol eder. Kolunuzu kaldirir, yurutur sizi yada aglatir. Damarlarinizi genisletip kasarak kan basincinizi (tansiyon) kontrol eder. Sizi karsi cinse yakinlastirir cunku sevismeye ihtiyaci vardir. Duzenli seks kadinlarda duzenli regl olmasina yardimci olur. Menapozu geciktirir. Ostrojen duzeyini artirir, yaslanmayi geciktirir. Ostrojen duzeyi dusuklugu beyin aktivitesini azaltir, hafizayi zayiflatir (UCLA yayini). Sonucta duzenli sex beyin icin iyidir. Tum bunlar duygusallik icinde yasanan cinsellik icin gecerlidir. Erkekler icin tatmin olmanin limbik sistem (duygularimizi kontrol eden en eski ve temel beyin bolumu) uzerinde faydasi oldugu bilinmektedir. Bu bulgular neden kadinlarda depresyon ve anksiyete bozukluklarinin daha sIk goruldugunu aciklar mi?

Rahat beden, acik zihin. Amacimiz bu muhtesem ikiliyi elde etmek ve tutmak olmalidir. Bunun icin oncelikle diyaframatik solunumu ogrenmemiz ve surekli uygulamamiz gerekiyor. Dakikada 6 nefes alacagiz. 5 saniyede ayni ve yavas hizda nefes alin ve 5 saniyede ayni ve yavas hizda verin. Egitim icin yere uzanin, gobeginizin uzerine kitap koyun ve nefesinizi anlatilan bicimde alip verin. Kitabin hareketini takip edin. Bu egzesizi gunluk hayatinizda her firsatta uygulayin.Bu sekilde nefes alip verebilen insanin gergin olmasi pek mumkun degildir.

Muzik, temporal lobun duzenli calismasina yardimci olur. 12 genc, 3 degisIk muzik tipi esliginde hafiza oyunu oynarken rap ve rock dinleyenler en zayif puan, klasIk muzik dinleyenler muzik dinlemeyenlere gore daha iyi puan almislar. Kaliforniya Universitesinde yapilan bir baska calismada Mozartin 2 piano icin sonatini dinleyen kisilerin gorsel zeka puanlarinin diger turleri dinleyenlere gore %10 daha fazla arttigi gosterilmis.

Televizyon izlemek beyni tembellestirir. Zaten cok TV izlemek tembellerin isidir. (Kisir dongu)

Beyin icin spor, bedeni yorgunluk ile birlikte, ayni anda beyni calistiran ozelligi de olmalidir. Bu nedenle beyin icin ideal spor masa tenisidir. Surekli dikkatin verilmesi gerektigi ender spor dallarindan biridir.

Menapoz ile ostrojen-kadinlik hormonu- duzeyi kanda azalir ve buna bagli yakinmalar ortaya cikar. Beyniniz ne kadar direncli ise yakinmalar da okadar az olacaktir. Menapoz tedavisinde ? amac beden direncini arttirmak olmalidir. (menapoz dogal bir olay, o nedenle tedavisi de anlamsiz) Halen tedavi amacli kalsiyum ve D vitaminli ilaclar yerine yuruyus ve gunes banyosu yeterlidir. Cunku almamiz gereken kalsiyum miktari gunluk 600 mg duzeyindedir ve gunluk besinlerden zaten bu miktar aliniyor. Besinlerle alinan kalsiyumun gunesten saglanan d vitamini ile etkin hale gelmesi yeterlidir. Ilaclarla alinan ve dogal olmayan kalsiyum damar, goz, kalp, bobrek gibi organlarda birikir ve dokunun calismasini bozar. Ostrojeni dogal olarak keten tohumundan alabilirsiniz. Taze tohumu ogutun, gunde 3 kez 1 tatli kasigi yutun. Bir kac gunluk alimi bir ise yaramaz, be nedenle sabirla uzun sure kullanin.

Dogadan ve dogal olandan uzaklastikca hastaliklar da artiyor. Basit ornegi hayvanlardir. Vucudun calisma ozellikleri acisindan insan ve omurgali hayvanlar arasinda bir fark yoktur. Dogal yasamlarinda hayvanlar insanlarda gorulen hastaliklara yakalanmazlar. Ancak insanlar tarafindan gelistirilen deney ortamina alinip dogal olandan ayrilirlarsa, insanlar gibi hasta olduklari gorulur. Bu nedenle besinleriniz olabildigince dogal olsun. Ornegin, patates dogada kabugu ile birlikte cig halde bulunur. Kabugunda sindirimine yarayacak vitaminler ve eser elementler bulunur. Kabugunu soyup yagda pisirirsek dogal ozellikleri kaybolur. Bu nedenle patates olabildigince az islenerek yenmelidir. Mumkun ise kabugunu soymadan, yag yerine suda pisirerek yiyin. Dogal yenmeyen besin maddeleri "sadece besleyici ozelligi kayboluyor" diye dusunmeyin. Vucudun giris kapisi sindirim sistemi ve akcigerdir. Buralardan vucuda giren her sey onemlidir. Yagli ve kabuksuz yenen patates sindirimi icin gerekli olan maddeleri kaybettiginden, bunlari vucudun diger bolumlerinden calar. Bu durum patatesle birlikte diger dogal olmayan besinlerle sureklilik gosterirse, hastaliklara iyi bir zemin ya da hastaliklarin ortaya cikisi ile sonlanir.

Hipertansiyon-tansiyon yuksekligi nedeni allostazdir. Dogal tedavisi icin gunde 2 adet muz yiyin. Muz yiyemiyorsaniz potasyumlu diger gidalara agirlik verin ( portakal suyu, patates, avakado, kayisi ve salgam).

Damar yapisini koruyan en onemli madde C vitaminidir. Damar sertligi, kalp krizi, beyin krizi (felc) ve diger damar hastaliklarindan korunmanin dogal yoludur. Ancak vucuda alindiktan sonraki etki suresi cok kisadir. Bu nedenle olabildigince sIk alinmasi gerekir. Gunde 5-6 kez 1 cay bardagi taze sIkilmis limon suyu icmek damar tikanmalarini onler, enfeksiyonlara direnci arttirir. Beyin ve kalp damar hastalarina siddetle oneririm.

Ogun aralarinda, acikinca badem, ceviz ve meyve yiyin. Biskuvi vb.. dogal olmayan rafine gidalardan uzak durun.
Gidalardan alinan kalsiyum, sanilanin aksine, oldugundan daha fazladir. Onemli olan alinan kalsiyumun vucut tarafindan dengeli bicimde kullanilmasini saglamaktir. Vucudun calisma dengesi bozuldugunda (allostaz) kalsiyum kullanimi da bozulur. bu nedenle fazla alinan kalsiyum vucutta birikir. Kalsiyumu en iyi dengeleyen madde magnezyumdur. Besinlerle alinan kalsiyum-magnezyum oraninin esit olmasi, fazla kalsiyum birikimini onleyecektir. Pet sise sularinin sertligini azaltmak amaciyla icerigindeki magnezyum orani azaltilir. Bu hatadir. Ictiginiz pet sularin uzerini kontrol ediniz. Kalsiyum magnezyum degerleri esit olan (ya da en yakin) sulari tercih ediniz.

Kara uzum cekirdeginin beyin on bolge duyarliligini azaltmada onemli etkisi vardir. Taze olarak gunluk oguttugunuz cekirdekleri bir miktar su ile gunde 3 kez 1 tatli kasigi yutun.

Elimde olsaydi Turkiyedeki 21 yas alti tum cocuklara kara uzum cekirdegi ile omega III dagitirdim.