Bazı Deniz Vuruşmaları

17 ilkkânun (aralık) 1912’de yapılmış olan İmroz deniz vuruşmasından sonraki askerî olayları kısaca gözden geçirelim. Onarma işleri dolayısıyla donanmanın büyük gemileri uzun zaman dışarı çıkmadıkları için deniz egemenliği yine Yunan’da kalmıştı; ve Midilli ve Sakız’da yardımsız bırakılmış olan birer avuç Türk askeri oralarda kahramanca dövüşüyorlardıysa da sıkıştırıla sıkıştırıla günün birinde dayanamaz olacaklardı. Bu gün, Midilli için 20.12.1912 ve Sakız için de 3.1.1915’te gelecektir.

Bu adalar dayanmakta iken veya düştükten sonra kâh Yunan donanmasını hırpalamak, kâh adaları kurtarmak veya Yunan donanmasını yenerek deniz egemenliğini ele geçirmek ve adaları geri almak düşüncesiyle bir sürü deniz hareketi yapılır. 22.12.1912’de Hamidiye ve Mecidiye kruvazörleriyle üç muharribin Boğaz’dan çıkması 4 ve 11 ikincikânunda (ocakta) donanmanın çıkışları, 14-15.1.1913 gecesi Hamidiye Kruvazörü’nün Boğaz’dan çıkıp Kızıl ve Adriyatik denizlerine gidişi (sonra ona Arnavutluk kıyılarında Saman iskelesine (Semeni) cephane çıkarmak işi verilecektir) ve 18.1.1913’te yapılan ve Mondros vuruşması denilen oldukça önemli deniz vuruşması bu yoldaki uğraşmaların başlıcalarıdır.

Bu uğraşmalardan hiçbiri istenilen amaca yani deniz egemenliğinin elde edilmesine ve adaların kurtarılmasına eriştiremeyecektir. Yalnız Hamidiye, düşmanlara verdirdiği önemli zararlar, onlarda doğurduğu şaşkınlık ve ülke içinde uyandırdığı güven ve sevinç bakımından ana amaç dışında da olsa önemli bir iş görmüş sayılabilir.

Mondros deniz vuruşması sonunda, bir ay önce olduğu gibi, Türk donanması Yunan donanmasıyla karşı karşıya top atıştıktan sonra geriye dönüp Boğaz’dan içeri girer. Bunun üzerine Ali Haydar Emir şunları yazmaktadır (1):

”Netice olmak üzere Mondros’un bir mağlubiyet teşkil etmediğini söylemek icap eder. İki filodan en fazla hasar alan Türk filosu değildir. Bununla beraber İmroz’dan sonra olduğu gibi Mondros’tan sonra da hareket takip edilmeyerek 18 ikincikânun (ocakta), cebren mağlubiyet şekline getirilmiştir.”

Kaynak: BİRİNCİ BALKAN SAVAŞI Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. Haziran 1999
belgesi-2775

Belgeci