01. Giriş Organik maddelerin veya bunların organik çözücülerdeki çözeltilerinin sudan uzaklaştırılması olayına kurutma denir. Bu olayı gerçekleştirmek için çeşitli kimyasallar kullanılır. Bu kimyasallara kurutucu maddeler denir. Kurutucular çözeltideki suyu iki şekilde ortamdan uzaklaştırırlar. Kurutucu maddeler ortamdaki suyu zayıf bir bağ ile kristal suyu şeklinde yapılarınabağlarlar. Ortamdaki su ilereaksiyona girerek kurutma işlemini yaparlar. Fakat bu reaksiyon sonucunda kurutucunun kimyasal yapısı tamamenbozulur. 02. Organik Katı Maddelerin Kurutulması Organik katı maddelerin kurutulması, sıvı veya çözelti içindeki organik maddelerin kurutulmasından daha kolay bir şekilde olur. Bunun için basit yöntemler vardır. Örneğin bir saat camı üzerinde açık havada kurutma işlemi gerçekleştirilebilir. Diğer bir yöntem ise kimyasalların erime sıcaklığının 20-30 º C altındaki bir sıcaklıkta belli bir süre etüvde tutularak kurutulabilirler. Aslında bu tür katı maddeler için en güvenilir yol vakum desikatöründe suyun uzaklaştırılmasıdır. Bu tür desikatörlerde kurutucu olarak kalsiyum klorür, silka jel veya sodyum hidroksit kullanılabilir. Desikatörün içerisine kurutulacak örnek koyularak vakum uygulanır. 03. Organik Sıvıların ve Organik Madde Çözeltilerinin Kurutulması Organik çözeltilerden su uzaklaştırmak için kullanılacak kurutuculardirekt olarak çözeltinin içerisine atılır. Bu nedenle seçilmesi gereken kurutucu çok önemlidir. Seçilecek olan kurutucu ile çözelti arasında hiç bir şekilde kimyasal bağ oluşmamalıdır, çözelti içerisinde çözülmemelidir,çözeltide katalizör görevi görmemelidir ve son olarak hızlı ve etkili bir kurutma yapmalıdır. Bir kurutucu için iki önemli kavram vardır. Bunlardan birincisi su tutma kapasitesidir. Kendi ağırlığına oranla absorbladığı su miktarınasu tutma kapasitesi denir. Diğer bir kavram ise kurutma gücüdür. Kurutucuların su ile verdikleri buhar basınçları ne kadar düşükse kurutma gücü o kadar fazladır. 04. Organik Çözeltiler İçin Uygun Kurutucular Kurutucu Maddeler Yeniden kullanımı / Sabit ağırlığa gelme sıcaklığı (°C) Uygulanabilir Uygulanamaz Kalıntı su: (su buharı, mg / kuru hava, lt) Uzaklaştırılan su, g / kurutucu (g) Alüminyum yok Alkoller Alüminyum oksit var / 650** ** Peroksiti uzaklaştırmak için kullanılan alüminyum oksitler yeniden kullanılmamalıdır. Hidrokarbonlar eterler ve diğer çözücüler Epoksit, karbonil veya tio grupları, karbondioksit içeren bileşikler 0.003 0.2 Kalsiyum yok Alkoller Kalsiyum klorür var / 250 Doymuş, olefilik ve aromatik hidrokarbonlar, alkil halojenler, esterler Amonyak, aminler, alkoller, aldehitler, fenoller, bazı esterler, ketonlar 0.14-0.25 0.15-0.30 Kalsiyum hidrür yok Organik çözücüler, ketonlar, esterler Aktif hidrojen içeren bileşikler 0.85 Kalsiyum oksit var / 1000 Amonyak, aminler, alkoller, nitro oksit Asitler, asit türevleri, aldehitler, ketonlar 0.2 0.3 Kalsiyum sülfat var / 190-230 Genel uygulamalar 0.07 0.07 Magnezyum yok Alkoller Magnezyum oksit var/ 800 Bazik sıvılar, hidrokarbonlar, alkoller Asidik bileşikler 0.008 0.45 Magnezyum Perklorat var / 240 @ 0.1 mbar Hava, amonyak Organik bileşikler (patlayıcı, tehlikeli) 0.0005 0.24 Magnezyum sülfat var / ilk olarak 200, ardindan kırmızı olana kadar Asit, asit türevleri, aldehit ve ketonları içeren hemen hemen tüm bileşikler 1.0 0.15-0.75 Potasyum karbonat var / 100 den daha yüksek sıcaklıklarda Bazik çözücüler (amonyak, aminler) nitriller, klorlanmış hidrokarbonlar, aseton Asitler 0.16 Potasyum hidroksit yok Bazik sıvılar (aminler gibi) Asitler, esterler, amidler, fenoller 0.002 Sikapent fosfor pentoksit yok Gazlar, nötral ve asidik doymuş alifatik ve aromatik hidrokarbonlar, asetilen, anhidritler, nitriller, alkil ve aril halojenler, karbon disülfitler Alkoller, aminler, asitler, ketonlar, eterler, hidrojen klorit, hidrojen florit Maksimum 0.00025 Silika jel var / 150-250 Organik sıvılar için geniş kullanım alanı var Hidrojen florit 0.002 0.2 Sodyum yok Eterler, doymuş alifatik ve aromatik hidrokarbonlar, üçüncül aminler Asitler, asit türevleri, alkoller, aldehitler, ketonlar Sodyum hidroksit yok Bazik sıvılar (aminler gibi) Asitler, asit türevleri, fenoller Sodyum oksit yok Eterler, aminler, nitriller, amidler, alkoller Asitler, asit türevleri, fenoller Sodyum sülfat var / 150 Alkil ve aril halojenler, yağ asitleri, esterler, aldehitler, ketonlar 12 1.25 Sodyum-potasyum karışımı yok Eterler, doymuş alifatik ve aromatik hidrokarbonlar Asitler, asit türevleri, alkoller, aldehitler, ketonlar, alkil ve aril halojenler 0.08 MERCK KURUTUCU MADDELER Katalog No İsim M106107 Absorpsiyon Tüpü H2O için M101078 Aluminyum oksit 90 aktif Asidik (aktivite I) M101076 Aluminyum oksit 90 aktif bazik (aktivite I) M101077 Aluminyum oksit 90 aktif Nötr (aktivite I) M102791 Bakır Sülfat GR M100540 Di-fosforlu Pentoksit M100570 Di-fosforlu Pentoksit GR M102053 Kalsiyum Granüler M802100 Kalsiyum Hidrit M102109 Kalsiyum Oksit M102160 Kalsiyum Sülfat Dihidrat M102161 Kalsiyum Sülfat Dihidrat M105815 Magnezyum ( toz - partikül ebatı 0,1-0,3 mm) M805817 Magnezyum (Turnings) M105865 Magnezyum Oksit GR M105874 Magnezyum Perklorat hidrat M105873 Magnezyum Perklorat hidrat M105886 Magnezyum Sülfat ehptahidrat GR M105704 Molecular sieve 0,3 nm M105708 Molecular sieve 0,4 nm M105705 Molecular sieve 0,5 nm M105703 Molecular sieve 1.0 nm M105032 Poatsyum hidroksit pelet ekstra saf M105033 Poatsyum hidroksit pelet GR M804815 Potasyum Çubuk M104924 Potasyum karbonat ekstra saf DAB 6 M104928 Potasyum karbonat GR M100719 SICACIDE Indikatörlü M100543 SICAPENT İndikatörlü M107735 Silika jel (boncuk) yaklaşık 2-5 mm M101925 Silika jel nem indikatörlü, (mavi jel) yaklaşık 1-3 mm M822284 Sodyum Çubuk M106260 Sodyum Çubuk Çapı 2,5 cm M106482 Sodyum Hidroksit Pelet Ekstra saf M106498 Sodyum Hidroksit Pelet GR M822286 Sodyum Sülfat Susuz M106649 Sodyum Sülfat Susuz GR M106639 Sodyum Sülfat Susuz GR Granüler M100731 Sülfirik Asit %95-97 GR M100713 Sülfirik Asit %95-98 ekstra saf belgesi-1785