Bilim kurgu fanatikleri beni affetsinler ama bu lanet olasi modern fizikte neler oluyor? Physical Review’in (1) herhangi bir sayisini ele aldigimizda mutlaka birkac sayfasinda zaman yolculugundan bahsettigini, hatta daha da fazla wormhole’lardan bahsedildigini, hatta biraz da sansliysak warp-drive’lardan bahsedildigini goruruz. Diger profesyonel fizik topluluklari uyeleri de izafiyet / kuantum fiziginde neler oldugunu merak ediyorlardir. Ne yapiyoruz ve neden yapiyoruz?
Tum yaptigimiz bilmin sinirlarini zorlamaktan ibaret. 20. yuzyil bize 2 super fiziksel gerceklik sunuyor: Einstein’in cekim teorisi (izafiyet) ve alansal kuantum teorisi (parca (zerre) fizigi)… bu iki teoride mantiksal olarak dogruydular ve kesin olarak soyleyebilirim ki fiziki gercekligi kendi rejimleri icerisinde tekrardan yarattilar. (henuz bunun dogrulugunun sinirlarini belirleyemedik.) fakat bu ikisini bir araya getirdiginizde hemen sorunlar ortaya cikiyor. Kuantum cekimi: su anda uygulanabilir bir teori. Karsilikli zit gorusler olmasina ragmen gunumuz itibariyle, yani 1996 itibariyle kuantum cekimiyle ilgili evrensel olarak kabul gormus bir teori yoktur. Bununla ilgili ortaya atilan fikirlerden bazilari basariyla sonuclandirilirken bazilari basarisizliga ugradi. Ve bu suruncemede her daim bu cekim kanunu nicelendirilmeye calisildi. Bu teoriyle ilgili dogrudan yapilan bir deney olmadigi icin bu konuyla ilgili yapilan munazaralarda da pek bir sonuc cikmiyordu. Gunumuzdeki teoriler her ne kadar kisitli imkanlar sunuyor olsalar da, gelecekle ilgili olarak varsayimlar tahmin etmeye yetecek bilgiler veriyorlar, mesela ihtiyaci icin gerekli olan enerjiyi fazlasiyla bulabilecegi gibi. Planck olcegi (2) olarak bilinen bir sey var ki, kuantum cekiminin trans-Planckian rejimi icin onemli hale gelecegini biliyoruz. Vakum, dalgalanma yaratarak kara delikleri durdurmaya calisacak ardindan da kuantum dalgalanmalari kendiliginden olusan bu kara delikleri yok etmeyi deneyecek. Bir ihtimal kuantum cekimi bu durdurma islemini engeleyebilir. Uzay zamani, trans-plackian olceginde cok siddetli olan uzay zamani manifoldunda bozularak degisir ve topoloji kopugu haline gelmeye baslar. Manifold anlamini yitirmeye baslar ve bu da relativistlerin basvurdugu uzay “zamani kopugu”’dur. Buna ragmen Planck olceginde enteresan seylerin olduguna emin olabiliriz fakat orada bas donduren olaylarin neler oldugunu bilemeyiz.
En iyi parcacik hizlandiricilarimiz pek ise yaramiyor. Hatta super iletken super carpistiricilar bile parcacik enerjilerini ancak 104 ‘GeV; 1015 = 1,000,000,000,000,000’a cikartabilmektedir. Kuantum cekimi icin cok kucukler.
Fizik komiteleri bu teknolojik sinirlandirmalarla karsisinda (en azindan bazi komiteleri kaygilandiran bir durum bu.) instein’in eski bir hilesi olan Gedanken deneyini tekrar hayata gecirdiler. Gedanken deneyi fikrine gore sizin bir fikrinizi alip, dahili tutarlilik icin, saf mantiksal analizle herhangi bir gercek deney yapmadan test ederler. Su anda yapilabilecek en iyi sey budur.
Gedanken deneyi tum genel ve ozel izafiyet teorilerine uygulandigi vakit goruldu ki nihai olarak bu teoriler dahili olarak tutarliydilar ve hatta bilim adamlarina gercek olcum sonuclari icin arastirmalara nereden baslayacaklarina dair fikirler de verdi. (gercek olcum sonuclari gunumuzde bulunmustur.)
Gendanken deneyi, kuantum cekimi’ne ulasmak icin tanimlanmamis ve karmakarisik olan fikirlere uygulandiginda cok karisik ve duzensiz sonuclar ortaya cikar. Ortaya cikan sonuclar neyin yanlis oldugunu gormemizi engeller. Umudumuz ise yanlis cikan teorilerin bize dogru olani bulmamiz icin ipuclari vermesidir. Bunlardan bir tanesi Einstein cekimini ve kuantum alan teorisini birlikte genelleyebilir. Insallah bu bizi kutsal bardaga ( cekimin kuantum teorisi.) goturur. Elimizdeki en iyi sey, kuantum fizigi ve Einstein cekimi karisimi olan “yari klasik kuantum cekimi”dir. Yani melezdir, cunku cekimin kendisi bolunmeyi birakir ve normal bir hal alir ve kalan herseyi bolmeye baslar. Maddedeki dagilimin kuantum ortalamasi klasik cekim alani olusturabilmek icin Einstein’in alan denklemini kullanir. Bu bizi hayli mesgul edecek bir durumdur. Cok tesekkur ederim.
Bu melez modeli Planck olcegine uyguladigimiz vakit gariplikler basliyor. Wormhole’lar akla uygun hale geliyorlar. Ya da en azindan sasma sapanliklari gozle gorulur halde olmuyor. Insanlar ayrica yari klasik kuantum cekimi icinde Einstein’in alan denklemini cozer gibi warp drive’larla oynamaya basladilar. Muhendisler bu urun modelini elde ederken sakin nefesinizi tutmayin, cunku bunun icin gereken teknoloji gercekten cok uzakta. Ve daha cok mucizeye ihtiyac vardir. (3)
Warp drive ve wormhole muhabbetleri garip ve kacinilmaz bir sekilde zaman yolculugu kavraminda son buluyor. (bu noktada bazi bilim adamlari bu durumu kabul etmezler.) Zaman yolculugundan dolayi olusan cesitli turdeki paradokslari anlatan asagi yukari 4 tane tepki (anlatim) vardir:
Radikal yeniden yazma varsayimi: dislerini bile ve moder fizigi bastan yazmaya basla. Cok aci verici bir durum. (gerekiyora bunun icin aci cekerim ama daha cok aci cekmeye devam etmeden deneysel kanitlarin da bulunmasini istiyorum )
Kararlilik varsayimi: sadece tek bir evren oldugu kabul gorudugunden beri bunun aksi hic soylenmemistir. O yuzden tarihi degistirmeye calisirsaniz ne kadar kasarsaniz kasin kesinlikle basarili olamazsiniz. Cunku gecmis sabittir ve degistirilemez. Su anda bir okuyucu olarak kendinizi biliyorsunuz ve yasayan biri olarak hic kimse 5 dakika oncesine yolculuk edip de sizi olduremez. Eger biri bunu denerse birseyler mutlaka yanlis gider. Mesela silahi ates almaz veya makine tutukluk yapar, ya da katil otobusu kacirir ve bunun gibi sayilari hep artan problemler ortaya cikar. (aslinda bu konuyla ilgili bir baglanti kurmak istemezdim ama hikayenin gidisati Komplo Teorisi’ne dogru gidiyor. )
Kronoloji koruma varsayimi: Daha yalin (ya da onemsiz) bir bakis acisi. Wormhole’lar veya warp drive’larin uygun olmasi halinde zaman yolculugunun hayata gecirilmesi gercekten de cok kolay olacakmis gibi gorunmesine ragmen, daha zaman yolculugunun baslamasiyla beraber cok kotu seylerin olacagini kabul etmek gerekir. Cekim alanlarinin mekanik kuantum vakumlarini bozdugunu ve bu vakum bozulmalarinin zaman yolculugunun baslamasindan itibaren sonsuza kadar devam ettigini biliyoruz. bu etkinin warp drive’i veya wormhole’u yok edeceginden supheleniyoruz. Yani sadece zaman makinesini yapilabiliriz demek oluyor. (en hosuma giden kismi bu.)
Sikici fizik varsayimi: Butun bu sacmaliklari unutun. Deneyle ispatlanmis saglam bir kanita bakalim. Ya da en iyisi onun yerine yesil kirlara kosalim….
Burada butun yaptigimiz sey Planck olcegi fizigine bir yer bulmak ve kuantum cekimi teorisine uygun bir yol bulmaktir. Aramamiza ragmen daha kesin bir cevap bulamadik. En azindan dogru soruyu formule etmeye calisiyoruz. Aslinda kuantum cekimiyle ilgili gercek teori ne olursa olsun Planck olceginin altindaki enerjinin yari klasik kuantum cekimine indirilmesi gerekir. Yari klasik kuantum cekimiyle ilgili soracaginiz sorular quantum cekimi teorisi sinirlari icinde sorulabilir ve cavaplanabilir olmalidir. Kuantum cekimi sonucta neyi ispatlarsa ispatlasin wormhole’larin, warp drive’larin, zaman makinelerinin ve diger ilgi cekici konularin varligiyla ve ozellikleriyle ilgili saglam cevaplar verebilmelidir
Kaynak: zamandayolculuk.com
belgesi-1340
0 kişi bu belgeyi faydalı buldu
0 kişi bu belgeyi faydalı buldu
