GRİP NEDİR?
Grip ani başlangıçlı, kendini sınırlayıcı, A ve B tipi grip virüslerinin etken olduğu ateşli bir hastalıktır. Her kış değişen şiddette salgınlara yol açmaktadır. En sık gözlenen yakınmalar ateş, kas ağrıları ve öksürük olmakla birlikte diğer üst solunum yolları virüslerinin yol açtığı nezle, farenjit, trakeobronşit, bronşiolit veya pnömoniye de yol açabilir. Diğer üst solunum yolları enfeksiyonlarına neden olan virüslerden farkı salgınlar halinde seyretmesidir. Ayrıca grip diğerlerinden farklı olarak ölüme de neden olabilmektedir.
Bulaşma nasıl olmaktadır?
Bulaşma virüs partiküllerini içeren solunum yollarına ait salgıların solunmasıyla olmaktadır. Grip salgınlarını sıklıkla aralık-nisan ayları arasında yapmaktadır. Her yıl ufak salgınlar , 2-3 yılda bir daha büyük salgınlar ve 10-20 yılda bir tüm dünyayı etkileyecek çok büyük salgınlara yol açmaktadır.
Hastalık nasıl seyretmektedir?
Komplikasyonsuz grip ani olarak başlar. Burun akıntısı, ateş, kuru öksürük, başağrısı, kas ağrıları, halsizlik ve iştahsızlık önemli yakınmalardır. Gripe benzer bir hastalık yapan nezlenin ateşsiz olduğu unutulmamalıdır. Ateş çok hızlı olarak 12 saat içinde yükselir. Sürekli bir seyir izler ve 1-5 gün sürer.
Gripten niçin korkulmaktadır?
Grip sağlıklı kişilerde genellikle her hangi bir sorun yaratmadan atlatılabilmektedir. Nadiren pnömoni, kalp kasının ve zarının iltihaplanması ve beyin enfeksiyonuna neden olabilmektedir. Özellikle pnömoniler ölüme neden olabilmektedir. Ölüm sıklıkla yaşı 65’in üzerinde olan ve önceden kalp yetersizliği veya uzun zamandır devam edegelen akciğer hastalığı olanlarda bu rahatsızlıklarının grip sırasında alevlenmesi neticesinde ortaya çıkmaktadır.
Tedavisi nasıldır?
Yatak istirahati ve yeterli sıvı alımı tedavide oldukça önemlidir. İstirahat hastalığın daha kısa sürede geçmesini sağlamakla birlikte kişinin hastalığı bulunduğu ortamlardaki diğer kişilerede geçirmesini engeller. İlaç olarak aspirin dışı ağrı kesici ve ateş düşürücüler, burun tıkanığlığını gideren ilaçlar ve öksürük kesici ilaçlar hastanın yakınmalarını azaltmak amacıyla kullanılır.
Hastalık başladığında grip olduğuna kesin olarak emin olmak için ve diğer solunum yolları enfeksiyonları da benzer klinik tablolarla seyredebileceği için mutlaka bir doktora başvurmak gereklidir ve ihmal edilmemelidir.
Gripi önlemek mümkünmü?
Grip aşı ile önlenebilir bir enfeksiyon hastalığıdır. Gribi önlemede en etkili yol aşılamadır. Bunun için inaktive virüs aşıları kullanılır. Her yıl antijenik değişim ve oluşan bağışıklıkta azalma nedeni ile bir önceki yılın salgınında elde edilen virüslerden hazırlanan yeni aşılar kullanılır. Aşıların içeriği her yıl “Dünya Sağlık Örgütünün” önerileri ile değişmektedir.
Aşılar da %100 koruyucu değildir. Aşıların etkinliği %70-90 arasında değişmektedir. Aşı 6 aylıktan büyüklere, her yıl, eylül ayından kasım ayı ortalarına kadar uygulanmalıdır.
Aşı kimlere yapılmalıdır?
Tüm toplumun aşı olması gerekmez.Aşının özellikle uygulanması önerilen kişiler şunlardır:
1-Enfeksiyonla ilişkili komplikasyonlar için riskli gruplar :
• 65 yaşından büyükler
• Akciğer ve kalbe ait kronik hastalığı bulunanlar
• Şeker hastalığı ve böbrek yetersizliği gibi hastalıkları olanlar
• Grip mevsiminde gebeliklerinin ikinci veya üçüncü trimenstrinde olacak olan kadınlar.
2-Yüksek riskli kişilere grip bulaştırabilen gruplar :
• Sağlık çalışanları,
• Huzur evleri ve kronik hastalığı olanları kaldığı bakım evlerinde çalışan personel,
• Yüksek riskli kişilerin yaşadığı ev halkı.
3-Arzu eden herkes
Grip aşısı özellikle kimlere yapılmamalı ve neden?
Aşı 6 aylıktan küçük çocuklara ve ciddi yumurta allerjisi olanlara yapılmamalıdır. Aşı embriyonlu yumurtalarda hazırlandığı için yumurta antijenleri bulunabileceğinden önceden yumurtaya karşı allerji tanımlayanlarda yapılmamalıdır.
İçeriği nedir ve vücutta ne gibi değişim yaratıyorlar?
Aşının içinde bir önceki yıl salgınlara yol açmış virüslerin antijenik özelliklerini taşıyan antijenler bulunmaktadır. Bu antijenler aşı uygulanan kişide gripe yol açmadan gripe karşı bağışıklık oluşmasına yol açmaktadır. Vücuda aşı verildiğinde her yabancı madde gibi savunma sistemimiz buna karşı 1-3 hafta içerisinde koruyucu maddeler oluşturur. Daha sonra gerçek grip virüsü alındığında hastalık oluşmaz.
Grip aşısı neden her yıl yenilenmelidir?
Grip virüsü oldukça akıllı bir virüs olup, zarfının üzerindeki antijenik yapıları mutasyonlarla değiştirme özelliğine sahiptir. Bu yüzden bir kişi her yıl grip geçerebilir. Çünkü bir önceki yıl alınan virüsün antijenik yapıları bir sonraki yıl değişebildiğinden savunma sistemimiz bir sonraki yıl alınan virüsü tanımaz. Bu yüzden Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) bir önceki yıl tüm dünyadan salgınlar sırasındaki topladığı virüslerin antijenik yapılarını tespit eder ve aşının içeriğini ona göre belirler.
Ayrıca bir önceki yılın virüsü olsa bile bir önceki yıl aşı ile oluşan bağışıklık zayıflayabilmektedir. Bunun için aşı her yıl yenilenmektedir.
Yan etkileri var mı? Varsa neler ve neden?
Yan etkileri oldukça azdır. Aşı uygulananların çok az bir kısmında aşı uygulanan yerde hafif ağrı ortaya çıkabilir. Nadiren hafif ateş olabilir.
Aşı neden özellikle belli dönemlerde yapılmalı ve kaç kez yapılmalı?
Aşı eylül ayından kasım ortalarına kadar uygulanabilir. Bunun nedeni grip salgınları aralık-nisan ayları arasında olduğundan eylül-kasım aylarında uygulanacak aşı ile salgın başlamadan kişinin koruyuculuğunun sağlanmasıdır. Aşı yılda sadece bir kez yapılır. Aşı döneminde aşı uygulanmayan fakat riskli grupta olan kişiler eğer aşı döneminde aşı olmamışlar ise daha sonrada aşı olabilirler. Çünkü aşılar uygulandıktan 1-3 hafta sonra koruyuculuk sağladıklarından eğer kişi bu süre içinde hastalığa yakalanmayacak olursa aşı yararlı olacaktır.
belgesi-986
