MnO2’in katalizörlüğünün incelenmesi
MnO2, hidrojen peroksidin parçalanışını hızlandırır.
Bir deney tüpüne 5 mL sulandırılmış H2O2 konur. Tüpteki sulandırılmış H2O2 üzerine spatül ucu ile toz halindeki MnO2’ten eklenir. Tüpte şiddetli bir köpürme olduğu gözlenir.
Açıklama: H2O2, kendiliğinden fakat yavaş olarak su ve moleküler oksijene parçalanmaktadır. MnO2, H2O2’in su ve moleküler oksijene parçalanmasını hızlandırır. Hızlandırılmış olayda moleküler oksijenin açığa çıkışı, su içinde kabarcıklar veya köpürme ile belli olur.
Katalazın etkisinin incelenmesi
Katalaz, hidrojen peroksidin parçalanışını hızlandırır.
Bir deney tüpüne 1 damla kan konur ve 5 mL su ile sulandırılır. Tüpteki sulandırılmış kan üzerine 1-2 damla sulandırılmış H2O2 damlatılır. Tüpte şiddetli bir köpürme veya gaz çıkışı olduğu gözlenir.
Açıklama: H2O2, kendiliğinden fakat yavaş olarak su ve moleküler oksijene parçalanmaktadır. Kanda bulunan katalaz enzimi, H2O2’in su ve moleküler oksijene parçalanmasını hızlandırır. Hızlandırılmış olayda moleküler oksijenin açığa çıkışı, su içinde kabarcıklar veya köpürme ile belli olur.
Peroksidazın etkisinin incelenmesi
Peroksidaz, uygun bir substrattan hidrojen alıp bunları hidrojen peroksit molekülü üzerine taşıyarak hidrojen peroksidin suya dönüşümünü ve substratın oksitlenmesini katalize eder.
Bir deney tüpüne 5 mL %3’lük H2O2 çözeltisi konur ve üzerine 1-2 damla benzidin çözeltisi damlatılarak karıştırılır. Tüpteki karışım üzerine 1-2 damla sulandırılmış kan damlatılır. Tüpte mavi-yeşil renk oluştuğu gözlenir.
Açıklama: Kanda bulunan peroksidaz enzimi, benzidinden hidrojen alarak bunları H2O2 moleküllerinin üzerine taşır; H2O2 suya indirgenirken benzidin yükseltgenir. Ortamdaki yükseltgenmiş benzidin ile henüz yükseltgenmemiş benzidin karışımı, benzidin mavisi diye bilinen mavi-yeşil bir renk oluşturur. Gözlenen renk değişimi bundan ileri gelmektedir.
Tükürük amilazının etkisinin incelenmesi
Tükürükteki α-amilaz, nişastayı hidrolitik olarak parçalar.
Bir deney tüpüne 5 mL nişasta çözeltisi konur. Tüpteki nişasta çözeltisi üzerine 1-2 damla iyot çözeltisi damlatılır; çözeltide mavi bir renk oluştuğu gözlenir. Tüpteki mavi renkli çözeltiye bir miktar tükürük eklenir ve tüp 37oC’de inkübe edilir; bir süre sonra çözeltideki mavi rengin açıldığı gözlenir.
Açıklama: Nişasta, içerdiği amilopektin nedeniyle gözenekli bir molekül yapısındadır. İyot, nişasta molekülünün boşluklarına girerek çözeltinin mavi renkli görünmesine neden olur. Tükürükteki α-amilaz, nişastayı hidrolitik olarak parçalar; nişasta molekülünün boşluklarına girmiş olan iyot moleküllerinin serbestleşmesine ve sonuçta mavi rengin kaybolmasına neden olur.
Üreazın etkisinin incelenmesi
Üreaz, üreyi parçalayarak amonyak oluşumuna neden olur.
İki deney tüpü alınarak numaralandırılır ve her iki tüpe 2’şer mL üreaz çözeltisi konur. 1.tüp bunzen beki alevinde bir süre dikkatlice ısıtıldıktan sonra soğutulur. Her iki tüpteki üreaz çözeltileri üzerine 2’şer mL üre çözeltisi ve 1-2 damla fenolfitaleyn eklenip karıştırılır. Tüpler 37oC’de inkübe edilir; bir süre sonra ısıtılmayan tüpte pembe renk oluşumu gözlenirken ısıtılan tüp renksiz kalır.
Açıklama: Üreaz, üreyi amonyak ve karbondiokside parçalar. Oluşan amonyak, suda bazik ortam oluşturur ve bazik ortamda fenolfitaleyn pembe renk alır. Isıtılan tüpte denatüre olan üreaz, üreyi parçalama özelliğini kaybettiği için bu tüpte üre parçalanmaz; amonyak oluşmaz ve renk değişimi gözlenmez.
Lipazın etkisinin incelenmesi
Lipaz, nötral yağları parçalayarak yağ asidi oluşturur.
Bir deney tüpünün ¼’üne kadar süt konur ve bu tüpteki süte 1-2 damla fenolfitaleyn damlatılır. Tüpteki karışıma, pembe renk gözleninceye kadar Na2CO3 çözeltisi damlatılır. Tüpteki pembe renkli süt karışımına bir miktar pankreas ekstresi eklenir ve karıştırılır. Tüpteki son karışımın yarısı ikinci bir tüpe aktarılır. Birinci tüp bunzen beki alevinde bir süre dikkatlice ısıtıldıktan sonra soğutulur. Her iki tüp 37oC’de inkübe edilir; bir süre sonra ısıtılmayan tüpte pembe rengin kaybolduğu gözlenirken ısıtılan tüp pembe renkli kalır.
Açıklama: Tüplerdeki son karışım, Na2CO3’tan ileri gelen bazik ortamda fenolfitaleynin pembe renkli olması nedeniyle pembe görünümdedir. Pankreas ekstresinde bulunan lipaz, trigliseridleri gliserol ve yağ asitlerine parçalar; oluşan yağ asitleri, ortamın bazikliğini nötürleştirir ve fenolfitaleynin renginin kaybolmasına neden olur. Isıtılmayan tüpte önceki pembe rengin kaybolması, pankreas ekstresinde bulunan lipazın trigliseridleri parçalaması ile oluşan yağ asitlerinin ortamın bazikliğini nötürleştirmesi nedeniyledir. Isıtılan tüpte lipaz inaktive olur; trigliseridleri parçalayamaz; yağ asitleri oluşmaz; ortamın bazikliği nötürleşmez; fenolfitaleynin pembe rengi kaybolmaz.
belgesi-835
