URE
Ure karacigerde sentezlenir.Insanlarda protein katabolizmasinin azot iceren metabolik son urunudur.% 90’i bobreklerden, geri kalani GIS den ve deriden itrah edilir.Ure bobrek glomeruluslarindan serbest olarak suzulur.Tubuluslarda ise %40-70’i pasif olarak geri diffuze olur ve plazmaya gecer.Pasif diffuzyonun hizi idrar akis hizina baglidir.Idrar akim hizi azaldikca plazmaya geri donus artar.Ure miktari, diyetle protein alimina ve karacigerde ure sentez hizina baglidir.
Normal degerler: %20-50 mg
Uremi nedenleri :
A-Renal nedenler
1-Glomeruler nedenler
2-Tubuler nedenler
3-Interstisyel nedenler
4-Vaskuler nedenler
B-Prerenal nedenler
1-Dehidratasyon
2-Fazla proteinli diyet
3-Protein yikiminin arttigi durumlar
4-Mide- barsak sisteminde buyuk kanamalar
5-Bobrek kanlanmasini bozan durumlar
6-Kortizol v.s ile tedavi
C- Postrenal nedenler
-Tikanmaya yol acarak idrar akimini engelleyen durumlar
(pelvik tas, prostat buyumesi v.s)
Ure Tayin Yontemleri
A-Direkt Yontemler
1-Ksanthidrol yontemi
2-Kolorimetrik yontem (Diasetil monoksim=Fearon reaksiyonu)
B-Indirekt yontemler
1-Gazometrik yontem (Kowarsky yontemi)
2-Kolorimetrik yontemler
a-Berthelot reaksiyonu
b-Nesslerizasyon
3-Enzimatik yontem
4-Elektrokimyasal yontemler
a-Konduktimetri
b-Potansiyometri
Gunumuzde laboratuvarlarda ure olcumu otoanalizorlerde kinetik UV assay yomtemi ile yapilmaktadir.Prensip olarak ureaz enzimi kullanilarak ure parcalanmakta ve reaksiyonda kullanildigi icin azalan NADH miktari kinetik olarak olculmektedir.
Ureaz Yontemiyle Serumda Ure Tayini
Reaktifler:
1-Izotonik sodyum sulfat
2-%10 Cinko sulfat
3-0.5 N NaOH
4-Ureaz suspansiyonu
5-Nessler ayiraci
6-Ure standarti
Deneyin Yapilisi:
Numune tupu Standart tupu
Serum 0.5ml ¾-
Standart ¾- 0.5ml
Izotonik sodyum sulfat 7.5ml 7.5ml
Ureaz 0.5ml 0.5ml
Her iki tup karistirilir ve 30 dk 37 C su banyosunda bekletilir.Daha sonra her iki tupe 1’er ml cinko sulfat ve 1 ml NaOH konur ve iyice karistirilir.5dk bekledikten sonra suzgec kagidindan suzulurler.Yeni uc tup alinir,
Numune Standart Kor
Distile su 6ml 6ml 7ml
N.tupu suzuntusu 1ml ¾ ¾
St. Tupu suzuntusu ¾ 1ml ¾
Nessler ayiraci 1ml 1ml 1ml
Karistirildiktan sonra 510 nm de kore karsi numune ve standartin absorbanslari olculur.
Ure(% mg) = Numune absorbansi x Standart konsantrasyonu
Standart absorbansi
Not: Ure yerine kan ure azotu (Blood urea nitrogen=BUN) degeride kullanilmaktadir.Bir ure molekulu 60gr’dir, urede iki tane azot bulunur, yani 2×14=28g azot vardir. (N’un atom agirligi=14)
Ure degerini BUN’ a cevirmek icin
Ure (mg/dl)x 0.467 (28:60)=mg/dl BUN
Veya BUN degerin ureye cevirmek icin
BUN(mg/dl)x2.14 (60:28)= mg/dl ure bulunur.
Kaynak: Deneysel Biyokimya. Nuri Bakan. Syf: 100
KREATININ
Kreatinin, kreatin’in anhidrit seklidir.Kreatin bobrek, karaciger ve pankreasta sentezlenir. Sentez olayinda iki enzim rol oynar: Glisin amidinotransferaz ve S-adenozilmetiyonin:guanidoasetat N-metiltransferaz. 1.reaksiyon mitokondride, 2. Reaksiyon sitoplazmada gerceklesir.
1-Arginin + Glisin Û Ornitin + Guanidoasetat
2-guanidoasetat + S.-adenozilmetiyonin Û Kreatin + S-adenozil homosistein
Sentezlenen kreatin kan yoluyla beyin ve cizgili kaslara tasinir ve burada kreatin fosfat olarak depo edilir.
Kreatin + ATP Û Kreatin-P + ADP
Bu reaksiyonu kreatin kinaz (CK) katalizler.Kreatin-P, ozellikle kas kasilmasi sirasinda enerjiye (ATP) gereksinim aninda CK reaksiyonunun tersine donmesiyle ATP saglar. Serbest kreatin’in bir kismi kendiliginden bir molekul su kaybederek kreatinin’e donusur.Olusan kreatinin bobrek yoluyla itrah edilir.
Her bireyde gunluk kreatinin itrahi hemen hemen sabittir.Idrar kreatinini bireyin kas kutlesi ile dogrudan ilgilidir.Buna kreatinin katsayisi denir.
Kreatinin katsayisi=….mg kreatinin /24 s/kg vucut agirligi olarak ifade edilir.Erkeklerde 18-32 mg/24s/kg, kadinlarda 10-25 32mg/24s/kg’dir.
Kreatinin klirensi:1 dakikada idrarla kreatininden temizlenen plazma hacmi olarak tanimlanir.
Kreatinin klirensi degeri glomeruler filtrasyon hizinin (GFR) bir gostergesidir.GFR, is goren glomerul sayisinin bir gostergesi olarak kabul edilir.
Kreatinin klirensi = Idrar kreatinin x dakikalik idrar hacmi
Serum kreatinin l
Kreatinin klirensi normal degeri= Kadin : 95 ± 20 ml/dk
Erkek : 105 ± 20 ml/dk.
Serum kreatinin duzeyi normal degeri= 0.6-1.2 mg/dl.
Serum kreatinin duzeyinin arttigi durumlar
1-Bobrek hastaliklari
2-Idrar yolu obstruksiyonlari
3-Akromegali
4-Gigantizm
5-Hipertiroidi
Serum kreatinin duzeyinin azaldigi durumlar
1-Kas distrofisi
2-Ileri yaslilik
3-Kas kitlesini azaltan kas erimeleri
4-Gebelik
Kreatinin Tayin Yontemleri
A-Kolorimetrik yontem (Jaffe yontemi)
B-Enzimatik yontem
Bugun laboratuvarlarda kreatinin olcumu otoanalizorlerde kinetik kolorimetrik assay (Jaffe metodu) ile olculmektedir.
Prensip:
Alkali ortamda pikrik asit ile kreatininin reaksiyona girerek sari-turuncu renkli kompleks olusturmasi ve bunun kolorimetrik olcumudur.
Jaffe yontemiyle kreatinin olcumu ve kreatinin klirensinin hesaplanmasi
Reaktifler:
1-%10 sodyum tungstat
2- 2/3 N sulfirik asit
3- 0.75 N NaOH
4-Doymus pikrik asit cozeltisi
Deneyin Yapilisi:
Kreatinin klirensinin saptanmasi icin kisiden sureli (2 saatlik,4 saatlik,24 saatlik v.s) idrar toplanir ve dakikalik idrar hacmi (V)saptanir.Idrar toplama suresinin ortasinda kan alinir. Idrar toplandigi sure boyunca cay ,kahve, ilac kullanilmaz.Idrar toplamaya baslamadan kisiye 1-2 bardak su icirilir.
Serumda kreatinin tayini
Numune Kor
Serum 4ml ¾
Distile su 2ml 6ml
%10 sodyum tungstat 2ml 2ml
2/3 sulfirik asit 2ml 2ml
Karistirilir 1-2 dk bekletilip suzulur.
N suzuntusu 3ml ¾
Kor suzuntusu ¾ 3ml
Pikrik asit 1ml 1ml
0.75 N NaOH 1ml 1ml
15 dk oda sicakliginda bekletilip kore karsi numunenin absorbansi 530 nm de okunur.Serum kreatinin konsantrasyonu (mg/dl) standart egri grafiginden saptanir.
Idrarda kreatinin tayini
Normal degerler: Erkek®14-26 mg/dl
Kadin®11-20 mg/dl
Deneyin Yapilisi:
Idrar 1:100 oraninda sulandirilir.(1ml idrar + 99ml distile su) 3ml sulandirilmis idrar alinir + 1 ml pikrik asit +1 ml 0.75 N NaOH konup karistirilir.15 dk oda sicakliginda beklettikten sonra kore (serumda kreatinin tayininde hazirlanan) karsi absorbansi olculur.Standart egri grafiginden idrar kreatinin konsantrasyonu (mg/dl) saptanir.Bulunan deger 20 ile carpilir.
belgesi-480
2 kişi bu belgeyi faydalı buldu
2 kişi bu belgeyi faydalı buldu
