Sermaye piyasası ile para piyasası firmaların fon ihtiyacını karşılamak bakımından paralel bir fonksiyona sahiptir. Bu sebeple gelişmiş sermaye piyasalarında bankalar, piyasanın aktif aracı kurumları arasında sayılır.
Bankaların sermaye piyasasındaki faaliyeti yatırım ve kalkınma bankaları ile ticaret ve mevduat bankaları olmak üzere iki kategoride toplanır. Ancak, mevduat veya ticaret bankacılığının sadece para piyasasında faaliyet gösteren mali kurumlar olduğu görüşü artık değişmiştir. Mevduat bankaları da bugün tüm dünyada yatırım ve kalkınma bankalarının konularında faaliyet gösteren ve sermaye piyasasında hizmet veren kurumlar haline gelmişlerdir. Ülkemizde de mevduat bankaları eskiden beri sanayi kuruluşlarına iştirak etmiş, bu kuruluşların tahvil ve hisse senedi ihracına aracılık etmiş, gereğinde tahvillere garanti vermişlerdir. Ancak bankalarımız bunun dışında, ikinci el hisse senedi ve tahvil alım-satımı, undervvriting işlemleri ve daha önce iştirak edip sonra hisse senetlerini halka açma gibi işlemlere itibar etmemişlerdir. Mevduat bankalarımızın sermaye piyasasına katkısı sadece birincil piyasa işlemlerinde olmuştur. Sermaye piyasasında aktif rolü daha çok yatırım ve kalkınma bankaları oynamıştır.
Yatırım ve kalkınma bankalarının kaynakları zaten uzun vadeli fonlara dayalıdır. Mevduat bankalarının fonları ise kısa vadeli fonlardan gelmektedir. Dolayısıyla, mevduat bankası sermaye piyasasında faaliyet göstermekle kısa vadeli fonları uzun vadeli fonlara çevirmiş olurlar ki, böylece hem sanayinin hem de sermaye piyasasının gelişmesine yardım etmiş olurlar.
Son yıllarda başarılı sonuç veren “bir banka + bir holding + halk ortaklıkları” formülü ülkemiz için de geçerlidir. Burada, holding yatırım ve yönetim sorumluluğunu, banka da ileride halka açılacak kısım için geçici finansman yükünü üzerine aldığından, halk için çok daha güvenceli bir yatırım imkanı ortaya çıkmaktadır. Böylece bankalar bu geçici ortaklık rolünü bir döner sermaye şeklinde oynayarak peşpeşe pekçok sanayi kuruluşunu ülke ekonomisine kazandırabilirler.
Ülkemizde 1997 yılı itibariyle kamu sermayeli ve özel sermayeli olmak üzere toplam 12 adet kalkınma ve yatırım bankası bulunmaktadır. Kamusal sermayeli banka olarak; Eximbank, iller Bankası ve Türkiye Kalkınma Bankası bulunmaktadır. Özel sermayeli bankalar ise; Türkiye Sınai Kalkınma Bankası, Sınai Yatırım ve Kredi Bankası, Türk Merchant Bank, Tekten Yatırım ve Finansman A.Ş., Yatırım Bankası, Birleşik Yatırım Bankası, Park Yatırım Bankası, Tat Yatırım Bankası, Indosues Euro Türk Merchant Bark ve Ege Giyim Sanayicileri Barkasıdır.
belgesi-2915
