İstanbul’da Türk çevrelerinde büyük hayranlık ve âdeta vecit içinde, İngiliz-Yunan lokallerinde ise sınırsız bir nefretle sözü edilen bu millî hareket acaba gerçekte neydi? Birtakım insanlar bundan kinle, diğerleri ise aşkla bahsediyorlardı. Uyandırdığı duyguların şiddeti, bunun derin bir kökü ve canlılığı olduğunu ispatlıyordu. Zaten, her zaman sinirli ve huzursuz olan şehrin her yerinde bu hissedilmiyor…
Savaş başlamıştı. Ama saldırının sonuçları yavaş yavaş meydana çıkacaktı. Başlangıçta bu bir partizanlar çatışmasıydı; sonraları bunlar daha sıklaştı, genişledi, daha acımasız, daha kanlı olmaya başladı. Yangın gittikçe yayılıyordu. Bu nedenle daha çok insan, malzeme gerektiriyor ve İngiltere’nin teşvik ettiği Yunanistan, kendi gücünü ve kaynaklarını aşan bir harekete girişmiş oluyordu. İngiltere Yunanistan’ı boşuna kışkırtıyor, başka devletlerden…
Müslüman çoğunluğun önemi bu kadar büyüktür, bu nedenle bunların kendilerine yapılan kötü muamelelere karşı büyük bir tepki gösterip harekete geçecekleri muhakkaktı. Bu vilâyete ayak basmak, büyük Yunanistan’ı yeniden kurmak için öyle usta bir tâbiye, taktik ve esneklik gerekmekteydi ki, değil Yunanlılar, dünyanın en zeki milletleri bile bunlardan yoksundu. Yunanlılarda ihtiras vardı, çıkarlarına çok bağlıydılar, intikam…
Bu hatanın sonuçları çok büyük olmuştur. Yunanlıların, İzmir üzerinde ırk bakımından iddia ettikleri hakların doğru olduğuna dair propagandalar, gerçeklere çarparak sonuçsuz kalmıştır. Eski Yunan, Türklerden önce, İzmir’deki yerli ve Müslüman halkın arasında bir Yunan kolonisi kurmuştu. O sıralarda, İzmir vilâyeti Müslüman bir beyliğin bir bölümünü teşkil etmekteydi. Bu beylik daha sonra, kendi isteğiyle…
Durumu özetlersek, Türklerin büyük bir öfkeyle Hıristiyanlara yaptıklarını, Yunanlılar, Avrupa’nın iki büyük ve medenî devletinin kendilerine vermiş olduğu mandaya (vekâlet) sığınarak, daha fazlasıyla yapmışlardır. Bu itibarla kendilerini bağışlamak ve barışa gitmek imkânı ortadan kalkmıştır. Bağışlanamayacak diğer bir hata da, başarmaktan âciz oldukları bir görevin Yunanlılara verilmesidir. Kaynak: Kurtuluş Savaşı Sırasında Türk Milliyetçiliği belgesi-2662
Çavuş Pichot’nun hiddet ve nefretini birçok Fransız subayı paylaşmaktaydı. Aydın’da olup bitenlere gelince, bunları Rahibe Marie’nin raporundan daha iyi anlatacak bir belge bulunamaz. Çok iyiliksever ve herkesin yardımına koşan bir insan olan Marie, bu olayları yakından ve iyi bir biçimde izleyecek bir yerde bulunuyordu. İşte, rapordan aldığımız bazı bölümler: “24 Haziran Salı – Bugün…
İşte, Aydın ve Menemen olayları hakkında doğruluğu tartışılamayacak üç belge -bunlar askerî makamlarımızca ele geçirilmiştir- durumu açıkça belirtmektedir: Bunlardan birincisi bir tanık ve bir kurbanın, Menemenli tüccar Çerkez Sefer Efendi’nin anlattıklarıdır. İfadesini şöyle özetleyebiliriz: 15 Haziran 1919 Pazar günü, öğleden sonra, kasabanın pazarında bir kalabalığın birikmekte olduğunu görür. Dükkânından çıkarak bunun sebebini…
Şimdi gerçek savaş başlamıştır. İzmir vilâyeti harap olmuş bir savaş alanına dönmüştür. Çoğu kez basit köylülerden oluşan çetelere yenik düşen Yunanlılar, ellerine geçen masum kimselerden intikam alma yoluna gitmişler, bu arada Yunan istatistikçilerinin kendilerine bildirmiş oldukları rakamların gerçeğe uymadıklarını da öğrenmişlerdir. Vilâyet nüfusunun üçte iki çoğunluğunun, savunmaya kararlı Müslümanlar olduğunu görmüşler ve bunun acısını her…
16 Mayıs’tan başlayarak İstanbul’a bazı haberler gelmeye başladı. Bunun üzerine kabine istifa etti ve Sadrazam olayı, Müttefik Devletler Yüksek Komiserleri nezdinde protesto etti. 17 Mayıs’ta ilk ayrıntılı bilgiler alınmaya başladı! Cinayetler, yağma ve diğer facialar. Basına sansür konmuştu. Fakat telgraflar elden ele dolaşıyor ve İstanbul’da halkın heyecanı gittikçe artıyordu. 20 Mayıs günü olayın ilk tanıkları…
İzmir şehri ve vilâyetindeki Müslümanlar bu harekete acaba niçin karşı koymadılar? Olaydan birkaç gün önce saraydan bir heyet İzmir’e gelmiş, işgalin geçici olacağına dair teminat vermiş, her ne pahasına olursa olsun kan dökülmesine sebebiyet verilmemesini istemişti. İstanbul hükûmeti de, İzmir Vilâyeti Valiliği’ne, silâhlı bir direnişe müsaade edilmemesi emrini vermişti. Böylece Yunanlılar İzmir’i kolayca işgal…